Haber
Bakan Varank açıkladı! Patent tescil sayısı son 20 yılda 46 kat arttı
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, 2022’de Türk Patent ve Marka Kurumu’na 9 bin 9 patent, 5 bin 502 yararlı model, 197 bin 235 marka ve 78 bin 268 tasarım olmak üzere toplam 290 bin 14 yerli sınai mülkiyet müracaatının yapıldığını söyledi.
Varank, bir dizi programlara katılmak üzere geldiği Konya’da, Organize Sanayi Bölgesi’ndeki Emlak Konut Asansör (EKA) Fabrikası’nda Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ile incelemelerde bulundu.
Türkiye’de kıymetli kalkınma atılımlarını hayata geçirdik
Açılış merasimi öncesi Bakanlar Varank ve Kurum, fabrikadaki üretim çizgilerini gezdi, kaynak süreci yaptı. Varank, açılış merasiminde, son 20 yılda Türkiye’de kıymetli kalkınma ataklarını hayata geçirdiklerini söyledi.
Enerjide, ulaştırmada, endüstride, sıhhatte, imarda ve daha birçok alanda kıymetli projelerin ortaya koyulduğuna dikkati çeken Varank, bu yatırımların Türk inşaat bölümünü de ileriye taşıdığını ve insan kaynağı yetkinliğinin arttığını anlattı.
30 milyar doların üstüne çıktı
Varank, firmaların dünya çapında işler yapan global şirketlere dönüştüğünü vurgulayarak, “Türk firmaları 2002 yılında yurt dışında 4,4 milyar dolar kıymetinde proje üstlenirken, bu sayı 2021 yılında 30 milyar doların üstüne çıktı. Natürel inşaat bölümünde yaşanan büyümenin, öbür pek çok dalda de olumlu yansımaları var.” diye konuştu.
“Ülkemizde şu anda etkin 800 bin civarında asansör bulunuyor”
Asansör dalının de ivme kazandığına dikkati çeken Varank, şöyle konuştu:
“3 binin üzerinde firmanın 32 bin çalışanıyla faaliyet gösterdiği dalın yıllık cirosu şu anda yaklaşık 3 milyar dolar civarında. Bölüm ihracatta da başarılı bir grafik ortaya koyuyor. 2019’da 230 milyon dolarlık asansör ve asansör aksamı ihraç ettik.
2020 yılında 250 milyon dolara yükseldi. 2021 yılında ise bir evvelki yıla nazaran yüzde 20 artarak 300 milyon dolara ulaştı. Ülkemizde şu anda etkin 800 bin civarında asansör bulunuyor.
Türkiye asansör pazarı, dünyanın en büyük pazarlarından bir tanesi. Hem yurt içinde hem de yurt dışında asansör kesiminin büyümesine yönelik kıymetli bir potansiyel var.”
Birçok projeyi destekledik
Milli teknoloji atılımı rehberliğinde, dalların yerli ve milliliğini artırmak için kapsamlı dayanak programları ihdas ettiklerine dikkati çeken Varank, “Asansör kesimi de desteklediğimiz dallardan biri.
TÜBİTAK’la şu ana kadar; emniyetli şaft sistemlerinden akıllı asansör sistemlerine, konut tipi yeni jenerasyon asansör sistemlerinden yeni kuşak asansör motorlarının geliştirilmesine kadar birçok projeyi destekledik.
“85 araştırma projesine yaklaşık 100 milyon lira hibe dayanağı sağladık”
Sanayiye yönelik 85 araştırma projesine yaklaşık 100 milyon lira hibe takviyesi sağladık. KOSGEB’le son 3 yılda 281 işletmeye 18 milyon liranın üzerinde kaynak aktardık. Tekrar 6 farklı firmanın Ar-Ge ve Tasarım Merkezini destekliyoruz.” diye konuştu.
Varank, Emlak Konut Asansör Ar-Ge Merkezi’nin de Bakanlığın dayanakları ile kurulduğunu söz ederek, bu Ar-Ge merkezinde 8 projenin yürütüldüğünü aktardı.
“Yerli patent müracaatları, yabancı patent müracaatlarını geçti”
Türk endüstrisinde araştırma ve geliştirme kültürü kazandıkça sınai mülkiyet alanında da yeni rekorların geldiğini anlatan Varank, şunları kaydetti:
“Şimdi buradan birinci defa 2022 sınai mülkiyet datalarını açıklıyorum. Türk Patent ve Marka Kurumuna 9 bin 9 patent, 5 bin 502 yararlı model, 197 bin 235 marka ve 78 bin 268 tasarım olmak üzere toplam 290 bin 14 yerli sınai mülkiyet başvurusu yapıldı.
Türkiye’de şu anda inovasyon manasında büyük ivme yakaladık
Bu müracaatlara baktığımızda bir evvelki yıla nazaran, yerli patent müracaatlarında yüzde 7, yerli yararlı model müracaatlarında yüzde 25, yerli marka müracaatlarında yüzde 12 ve yerli tasarım müracaatlarında yüzde 32’lik artış gerçekleştiğini görüyoruz. Türkiye’de şu anda inovasyon manasında büyük ivme yakaladık ve bu ivme son hız devam ediyor. 1994 yılından bu yana, birinci kere TÜRKPATENT’e yapılan yerli patent müracaatları, yabancı patent müracaatlarını geçti.”
Patent tescil sayısı son 20 yılda 46 kat arttı
Varank, patent tescil sayısının 2021’e nazaran yüzde 2 oranında artarak 3 bin 407’ye yükseldiğinin altını çizerek, “Türkiye’nin patent tescil sayısı son 20 yılda 46 kat artmış oldu. Geçen yıl yapılan 291 ve bu yılın Ocak ayında yapılan 32 coğrafik işaret tesciliyle toplam tescilli coğrafik işaret sayısı da 1313’e ulaştı.
Yaşanan artışlar gelecek ismine ümit veriyor
Sınai mülkiyet alanında yaşanan artışlar gelecek ismine ümit veriyor lakin biz bu sayıları ülkemizin potansiyelini göz önüne aldığımızda kâfi bulmuyoruz. Bu manada yerli ve ulusal işletmelerimizin ar-ge ve yenilik kapasitesine yönelik atılımlarını kapsamlı takviyelerle destekliyoruz.” sözlerini kullandı.
“Güney Marmara Hidrojen Vadisi Projesi desteklenmeye hak kazandı”
Avrupa Birliği’nin hibe takviyeleri programlarına değinen Varank, şunları kaydetti:
“Avrupa Birliği’nin çok farklı hibe takviyeleri var. İşte bunların bir adedinde çok kıymetli bir muvaffakiyet yakaladık. Türkiye uyumunda 10’u Türk, 13 ortağın yürüteceği ve 7,5 milyon avrosu AB hibesi olmak üzere toplam 36 milyon avroluk Güney Marmara Hidrojen Vadisi Projesi desteklenmeye hak kazandı.
Projeyle birlikte asgarî 500 ton hidrojen ve Türkiye’nin ithalatına bağımlı olduğu metanol ve amonyak üzere hidrojen türevleri üretebileceğiz. Ayrıyeten bor mineralinin hidrojen depolamadaki avantajları Balıkesir’de kurulacak Sodyum Bor Hidrür Tesisi ile geliştirilmiş olacak. Çok kıymetli bir proje.
Haber
Yabancıya konutta 10 milyar $ maksadı
Birol BOZKURT
Geçen yıl enflasyondaki artış ve Türk Lirası’ndaki zayıflamaya ek olarak yabancıların konut piyasasına ağır ilgi göstermesi, konut fiyatlarının artışında Türkiye’yi dünyanın doruğuna yerleştirdi. Konut fiyatlarında yaşanan arz-talep dengesizliğinde vatandaş yüksek fiyattan, konut üreticisi ise artan maliyetlerden şikayet ediyor. Bu ortamda dal tüm planlarını 2023’te yabancıya 10 milyar doların üzerinde konut satışı üzerine yapıyor.
2022 yılının tamamında yabancıya yaklaşık 6 milyar dolarlık konut satıldı. Toplam satışlarda yabancı hissesi yüzde 4.5 düzeyinde gerçekleşirken kesim bu yıl için kendine yüzde 10’luk hisse ve 10 milyar dolarlık bir düzey koymuş durumda.
Yabancıya konut satışı artmalı
Nef İdare Şurası Lideri Erden Timur, “Portekiz ve İspanya’da ve Avrupa ortalamasında yabancıya konut satış oranı yüzde 10 düzeyinde. Türkiye’ye direkt yatırım olarak değerlendirildiğinde yabancıya satışın 2023’te gelir bazında Avrupa’ya yaklaşmasını umuyorum” diye konuştu.
Talep iki-üç yıl daha sürecek
Türkiye gayrimenkul kesimine yabancı ilgisinin 2022’de yüzde 15.2 arttığını söyleyen MARS İcra Konseyi Lideri Hakan Bucak, 2023 yılında da bu trendin devam etmesini beklediğini söyledi. Bucak’ın verdiği bilgilere nazaran dalın beklentisi, 2023’te yabancı yatırımcıya satılan konut adedinin 75 bin bandına çıkması. Bucak, “Bunun gerçekleşmesi halinde gayrimenkul kaynaklı döviz girişi 15 milyar doları bulabilir. Rus talebindeki artış eğiliminin de savaş nedeniyle iki, üç yıl daha süreceği görüşündeyiz” diye konuştu.
Nitelikli yabancı vurgusu
“İpotekli konut satışlarının ve birinci el konut satışlarının son 10 yılın en düşük düzeyine gerilemesi, hepimizin bir defa daha kenetlenmemiz gerektiğini göstermektedir” diyen İstanbul İnşaatçılar Derneği ( İNDER) İdare Şurası Lideri ise güç birliği daveti yaptı. İNDER Lideri Nazmi Durbakayım şöyle konuştu: “Tarihi doruğa çıkan yabancı yatırımcıya konut satışının toplam satış içindeki hissesi, yüzde 4,5 düzeyine çıktı. Lakin ülkeye kazandırdığı döviz açısından daha büyük katma bedel sağladığının altını çizmek gerekir. Yeniden 2023’de yabancı satışlarının nitelikli yatırımcılara yapılması istikametinde çalışmalar olacağını umut ediyoruz.”
Yabancılara konut satışı yüzde 15,2 arttı
Konutta yabancı ilgisi geçen yıl bilhassa Rusya-Ukrayna savaşının akabinde arttı. Bunun sonucu olarak yabancılara yapılan konut satışları 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 15,2 artarak 67 bin 490 oldu. 2022 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının hissesi yüzde 4,5 oldu. 2022 yılında yabancılara yapılan konut satışlarında birinci sırayı 24 bin 953 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul’u sırasıyla 21 bin 860 konut satışı ile Antalya, 4 bin 316 konut satışı ile Mersin izledi.
Yabancıya %10’u aşan 4 vilayet var
TSKB Gayrimenkul Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, yabancı alımları tarafında yıl toplamında yüzde 10 baremini aşan 4 ilin olduğunu anlattı. Maya, “Toplam satışlar içinde yabancı alımların hissesinin Antalya’da yüzde 27, Yalova’da yüzde 12, Mersin’de yüzde 11ve İstanbul’da yüzde 10 olarak gerçekleştiğini görüyoruz. Bu sıralamayı yüzde 8 ile Trabzon takip ediyor. Öbür vilayetlerdeki yabancı satışları ise yüzde 4’ün altında” dedi.
1 milyon 485 bin konut satıldı
Yabancılara satış artarken Türkiye genelindeki satışlarda ise çok az da olsa düşüş var. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), tarafından açıklanan bilgilere nazaran Türkiye genelinde konut satışları 2022 yılında bir evvelki yıla nazaran yüzde 0,4 azalarak 1 milyon 485 bin 622 oldu. Aylık olarak bakıldığında ise konut satışları Aralık’ta bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 8,2 azalarak 207 bin 963 oldu. Bölüm temsilcileri, geçen yıl konut fiyat artışlarında yaşanan fahiş artışlara ve konut imal maliyetlerinde yaşanan yükselişlere karşın yaşanan satışların yatay seyretmesini olumlu buluyor.
Türkiye’nin konut satış adetinde Avrupa’da birinci olduğuna dikkat çeken Nef İdare Heyeti Lideri Erden Timur, başta Avrupa olmak üzere dünyadaki büyük ekonomilerde konut satışı yüzde 10 ile yüzde 30 ortasında düşerken Türkiye’de satışların başa baş kapandığını söyledi. Timur, “Yatırım aracı olarak gayrimenkul en fazla Türkiye’de kazandırmaya devam ediyor. Bu sebeple talep daima dinamik olacak. İkincisi, Türkiye’de 200 alt bölümü de dinç tutması içinde kıymetli. Hasebiyle burada arzın tekrar ivmelenmesi üreticilerin tekrar üretime geçmesi daha dikkat edilmesi gereken bir konu. Hakikaten 5 yıl öncesine nazaran ikinci el satışın hissesi yüzde 50 -50’den yüzde 30-70’e yükseldi. Birinci el azaldı. 2023’te bu oranın tekrar dengelenmesi çok bedelli olacaktır. Bu sebeple 0,69 faiz oranıyla başlayan sıfır konut kampanyasının 2023’te bu oranın dengelenmesine katkısı büyük olacaktır” diye konuştu.
Piyasa yüklü ikinci elde
2020 yılı ikinci yarısından itibaren konutun enflasyona karşı korunma aracı olarak görülmeye başlandığının altını çizen TSKB Gayrimenkul Genel Müdürü Makbule Yönel Maya ise konut kredi kampanyalarının konut satışlarındaki artışlarda tesirli olduğunu belirtti. Maya, “2022 yılı Mayıs ayında açıklanan Konut Finansmanı Projesi tesirini Mayıs ve Haziran ayı sayılarında görmüştük. Yıl geneli için bir öteki değerli hususun ipotekli konut satışlarında olduğunu görüyoruz. Dataların açıklandığı 2013 yılından beri birinci kere ipotekli konut satışlarının hissesi toplam satışlar içinde yüzde 20’nin altına düşerek yüzde 19 olarak gerçekleşti. Birinci el alımların da azalan yapı ruhsatları ile son 3 yıldır yüzde 31 düzeyinde gerçekleştiğini görüyoruz. Bu oranın 2013-2018 yılları ortasında yüzde 46- 47 düzeylerine kadar çıktığını dikkate aldığımızda son 3 yıldır konut piyasasının yüklü olarak ikinci el alımlar tarafında olduğunu görüyoruz” dedi.
Fiyatlar yüzde 20 artabilir
MARS İcra Konseyi Lideri Hakan Bucak, konuttaki üst taraflı sert fiyatlama hareketlerinde sona gelindiğini söyledi. Bucak, “Kamu ve özel bölüm arz üretim faaliyetlerini arttırdı. Konut fiyatlarında geri çekilme beklememekle birlikte bu yıl yaşanacak artışın yüzde 20-25 bandında kalmasını öngörmekteyiz” değerlendirmesinde bulundu. Bucak 2023 yılı için konutta beklenen toplam satış adedini ise 1.7-1.8 milyon olarak öngördü.
Fahiş fiyat artışlarına karşı soruşturma başlatıldı
2022’de konut fiyatlarında yaşanan süratli yükseliş vatandaşın konuta erişimini sınırladı. Kira artışlarında fahiş fiyatların görülmesiyle birlikte Hazine ve Maliye Bakanlığı yaşanan fiyat artışlarına karşı harekete geçti. Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı Risk Tahlil Genel Müdürlüğü, ağustos ayında piyasayı olumsuz etkileyen kişi ve firmaların tespiti için çalışma başlattı. Ayrıyeten Eylül ayında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 250 bin toplumsal konut projesini duyurdu. projeye toplam 8 milyon vatandaş müracaat yaptı, geçerli müracaat sayısı ise 5 milyon 135 bin olarak kayıtlara geçti. 81 vilayette dar gelirli vatandaşın konut sahibi olmasını amaçlayan proje ile konutta fiyat artışlarının önüne geçilmesi amaçlandı.
Satışlarda önder İstanbul
Konut satışlarında İstanbul 259 bin 654 konut satışı ve yüzde 17,5 ile en yüksek hisseye sahip oldu. Satış sayılarına nazaran İstanbul’u 126 bin 166 konut satışı ve yüzde 8,5 hisse ile Ankara, 83 bin 502 konut satışı ve yüzde 5,6 hisse ile İzmir izledi. Konut satış sayısının en az olduğu vilayetler sırasıyla 468 konut ile Ardahan, 910 konut ile Hakkari ve 956 konut ile Bayburt oldu.
Konut fiyatı artışında dünyada birinciyiz
Türkiye’de 2022’deki konut kira fiyatlarındaki artış, dünyada 56 ülke ortasında en üst sırada yer aldı. İngiltere merkezli emlak danışmanlık şirketi Knight Frank’ın yayınladığı Global Konut Fiyat Endeksi raporda, Türkiye’nin yüzde 160 artışla 56 ülke ortasında birinci sırada olduğu belirtildi. Türkiye’de nominal artış yüzde 160,6 olurken enflasyondan arındırılmış artış da yüzde 45,9 oldu. Türkiye’den sonra ikinci sırada yer alan Slovakya’da nominal artış yüzde 25,5 olurken enflasyondan arındırılmış artış yüzde 10,8 olarak belirtildi. Raporda “Türkiye’nin yıllık %161’lik üç haneli büyümesi, enflasyonun %80’e ulaşması i ile büyük ölçüde göz gerisi edilebilir ve bu sayı yeniden de artabilir.” tabirlerine yer verildi.
İkinci elde kampanya
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, ikinci el konut kampanyası için çalışma yapıldığını kaydetti. Bankalarla görüştüklerini belirten Nebati, ikinci el konutta 0,69 oranlı bir faizin olmayacağını söyledi. Nebati, “İkinci el konutla ilgili talep var. Bankalarımızla bu mevzuda çalışma yapılıyor. Gerekirse konut kampanyasında da koşulları yumuşatabiliriz” dedi.
Kampanyaya ağır ilgi var
Orta gelirliyi konut sahibi yapacak ‘Yeni Evim’ kampanyasına müracaatlar başladı. Vatandaşlar kampanyaya ağır ilgi gösteriyor.Yeni Konutum ile orta gelir kümesindeki vatandaşların mesken sahibi olması amaçlanıyor. Bu kapsamda koşulları sağlayan vatandaşlar, minimum yüzde 10 peşinat ve aylık yüzde 0,69’dan başlayan faiz oranlarıyla konut sahibi olabilecek.
İpotekli konut satışı sert düştü
Türkiye genelinde ipotekli konut satışları aralık ayında bir evvelki yılın birebir ayına nazaran yüzde 51,8 azalış göstererek 21 bin 796 oldu. 2022 yılında gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir evvelki yıla nazaran yüzde 4,8 azalışla 280 bin 320 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların hissesi aralık ayında yüzde 10,5, 2022 yılında yüzde 18,9 oldu.
Haber
Kılıçdaroğlu: Adaleti her alanda sağlayacağız
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden İstanbul Halk Ekmek’in dördüncü fabrikası, ‘Ahmet İsvan Halk Ekmek Fabrikası’nın açılış törenine katıldı. Törene, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun yanı sıra, CHP Genel Başkan Yardımcıları Seyit Torun ve Yüksel Taşkın; TBMM Başkanvekili ve CHP Kocaeli Milletvekili Haydar Akar, CHP İstanbul Milletvekilleri Sezgin Tanrıkulu, Gürsel Tekin; CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, İYİ Parti İstanbul İl Başkanı Buğra Kavuncu katıldı.
Törende, İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener’in mesajı okundu.
Akşener, mesajında; şu değerlendirmeleri yaptı:
“Şanlı zaferi ile bizleri gözbebeğimiz İstanbul’a kavuşturan Fatih Sultan Mehmet Han’ın, bir bilim, kültür ve sanat yuvası olarak emanet ettiği şehrimizi; İstanbul’un her daim Türk yurdu olarak kalacağını tüm dünyaya hatırlatan Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ümüzün, ‘Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli kültürdür’ vizyonu ile koruyor, yaşatıyor ve yeniliyorsunuz. İşte bu bir millete layıkıyla nasıl hizmet edileceğinin en anlamlı göstergesidir. Bir şehre hizmet etmek yalnızca vatandaşlarına değil; taşına, toprağına, doğasına, hayvanına, tarihine, kültürüne de hizmet etmek; onları da korumak ve yaşatmaktır. İstanbul’umuzun ihtiyacı olan her alanda milletimize hizmet etmek için gösterdiğiniz üstün çaba ile üzerinde yaşadığımız topraklarda yaklaşık 1500 yıl önce yapılmış olan Yerebatan Sarnıcı’nı büyük bir emekle gerçekleşen çalışmalarınızı koruyarak gelecek nesillere taşıdığınız, milletimizin ihtiyaçlarını gözeterek, Ahmet İsvan Halk Ekmek Fabrikası’nın açılışını gerçekleştirdiğiniz için şahsınız başta olmak üzere özveriyle, azimle ve kararlılıkla çalışan İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin bütün birimlerine teşekkür ediyorum.”
Kılıçdaroğlu, yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“Büyük emek harcıyorsunuz. Alın teri döküyorsunuz. Çabalarınızın sonucunu İstanbullular takdir ediyor. Büyük baskılar gördüğünüzün farkındayım. Engellenmek istendiğinizin de farkındayım. İstanbul gibi rant yaratan bir kentin sosyal demokrat bir belediye başkanı tarafından yönetilmesinin hazmedildiğinin de farkındayım. Ama bütün bunları aşacağız; sadece İstanbul’da değil, bütün Türkiye’de bu anlayışı egemen kılacağız. Herkesin emin olmasını isterim.
“Ekmeğin, her eve önkoşulsuz girmesi lazım”
Bizim kültürümüzde ekmek, nimettir. Yere düştüğü zaman alırız, öper başımıza koyarız. Ekmeğin girmediği hiçbir ev yoktur. Ekmeğe saygının duyulmadığı hiçbir ev yoktur. Ekmeği kutsayan ve o gelenekten gelen bir toplumuz. Bu kadar değer verdiğimiz ekmeğin, her eve önkoşulsuz girmesi lazım. Yani pahalı olmaması lazım, insanların bunu rahatlıkla satın alabildikleri bir ekonomik güce kavuşmaları lazım. Ama öyle bir tablo yaşıyoruz ki evlere ekmek giremiyor, insanlar evlerine ekmek bile alamıyorlar.
“Kinden, öfkeden, intikam duygusundan uzaklaşarak yapacağız”
Bir ahdim vardı. Onu her ortamda dillendirdim. Bizim belediye başkanlarımızın görev yaptığı yerde, hiçbir çocuk yatağa aç girmeyecek, diye. Bunu Allah nasip eder, milletin oyları ile göreceksiniz bütün Türkiye’de gerçekleştireceğiz. Her evde huzurun, bereketin, sevginin, saygının, hoşgörünün olduğu bir iklimi Millet İttifakı olarak yaratacağız. Bizim ahdimizdir bu. Bunu yapacağız. Kavgasız bir toplum, kendi içinde barışık bir toplum; herkesin inancına, kimliğine saygı duyulduğu bir toplum… Herkesin yaşam tarzına saygı duyduğumuz bir toplum. Bunu yaratacağız. Beraber yapacağız. Demokrasi, sevgi, hoşgörü içinde yapacağız. Kinden, öfkeden, intikam duygusundan uzaklaşarak yapacağız. O duyguları ruhumuzdan söküp atacağız.
“Umudu Türkiye sathında büyüteceğiz”
Ayrıştık, kavga eden bir toplum haline geldik; biliyorum. Kadın cinayetlerinin arttığını da biliyorum. Yoksulluğun derinleştiğini de biliyorum. Ama Sayın Başkan dedi ki, ‘asla biz umutsuz değiliz’ dedi; ‘bütün baskılara rağmen umudu büyütüyoruz.’ Aynı umudu Türkiye sathında da büyüteceğiz, umudu güçlendireceğiz. Herkesin bundan emin olmasını isterim.
150 günde, 150 proje… Sayın Başkan dedi ki, ‘bizi yalnız bırakma.’ ‘Bizim açılışlarımıza gel.’ ‘Güzel hizmetler yapıyoruz.’ Evet, güzel hizmetler yapılıyor. İstanbul’a hizmet etmek, aynı zamanda, Türkiye’ye hizmet etmek demektir. Çünkü 80 ilin bileşkesi, 81. ilde, yani İstanbul’da zaten kucaklaşıyor. 80 ilden gelen yurttaşlarımız burada. Zaten, İstanbul’a fazla geliyorum. İstanbullularla kucaklaşıyorum. İstanbul’daki Karslılarla da, İstanbul’daki Hakkarililerle, Rizelilerle… Herkesle Edirne’den tutun İzmir’e kadar; herkesin buluştuğu bir mekan. Üç büyük imparatorluğa başkentlik yapmış bir İstanbul, kadim bir şehir. Taşı toprağı bereketli, ‘altın’ diye tanımladığımız bir kent. Bu kente hizmet etmek, olağanüstü güzel bir görev. Aynı zamanda verdiğiniz her hizmeti takdir etmek de sadece siyasetçilerin değil, bu kentte ve İstanbul’da değil Türkiye’de yaşayan herkesin de size, bir anlamda gönül dolusu, teşekkür etmesi lazım. Bunu da açık yüreklilikle ifade etmek isterim.
CHP’li belediyeler, bütün engellemelere rağmen, güzel işler yapıyorlar. Sadece bugün değil, tarihlerinde de yaptılar. Acaba CHP’li belediyeler, tarihte ilk neleri başlattılar diye yerel yönetimlerden sorumlu arkadaşıma dedim ki, ‘şöyle bir tablo çıkarabilir misin’ bana diye… İlk ekmek fabrikası burada, 1977; Ahmet İsvan döneminde yapılmış. Ankara’da 1979’da rahmetli Ali Dinçer yapmış. Demek ki ekmeğin kutsiyetini bilen, her eve girmesini sağlayan ve bu konuda ilk adımı atan CHP’li belediyeler olmuş. Metro… İstanbul’da metronun ilk kazmasını vuran, bugün aramızda, Sayın Nurettin Sözen. Ankara’da Sayın Murat Karayalçın, İzmir’de Yüksel Çakmur. ‘Metroları biz yaptık’ diyorlar. İlk temelini atan, mücadelesini veren, kaynağı sağlayan CHP’li belediyeler. İlk tercihli yol uygulaması. Nereden kaynaklanıyor, tercihli yol yapıyoruz. İstanbul’da Aytekin Kotil döneminde yapıldı. Ankara’da Ali Dinçer döneminde yapıldı. 0-1 yaş arasındaki çocuklara süt dağıtımı… İstanbul’da ilk kez Sayın Nurettin Sözen başlattı. Sayın Sözen’den sonra kesildi, uzun bir süre vazgeçildi. Ama sonra İstanbullular genç birisini seçtiler, Sayın Ekrem İmamoğlu… Söz verdi ve hayata geçirdi. Ama biz yaptığımız çalışmaları, yoksullara yaptığımız katkıları; sağ elin verdiğini sol el görmeyecek felsefesi içinde yaptığımız için bugün ülkeyi yöneten kişi, Sayın İmamoğlu’nu eleştirdi: ‘Hani, süt dağıtıyordunuz, nerede kaldı bu sütler?’ Oysa, aylardır dağıtılıyordu. Ama o illa fakirleri dizeceksin, reklamını yapacaksın, sonra sütü vereceksin; öyle düşünüyorlar. Biz öyle değil. Biz inancımıza, kimliğimize; yoksulun onuruna saygı duyan bir gelenekten geliyoruz. Dolayısıyla yeni başlattı, bugün İzmir’de de pek çok ilde de benzer uygulamalar var. Hamidiye suyu. Yine rahmetli İsvan döneminde, Hamidiye suyu da satılarak, İstanbullulara sunuldu. İlk tanzim satış mağazaları, İzmir’de başladı. İstanbul’da Kağıthane’de 1974 yılında Celal Altınay döneminde yapıldı. İstanbul’da İstiklal Caddesi’nin trafiğe kapatılması ve nostaljik tramvayın konması Sayın Sözen döneminde yapıldı. Kente güzellik katmak, kentin estetiğine hizmet etmek, bir nostaljiyi bir anıyı yaşatmak için bir kültür insanı, güzel bir siyasetçi olan Sayın Sözen dönem başlattı. Belediyelerin örgütlendiği, konut yapı kooperatifleri, kentsel dönüşümler… Bunu da ilk yapan, uluslararası ödüller alan yine belediye başkanlarımız.
Kentle tarım arasında, kırsal kesim arasında sağlıklı bir diyalog kurulmasını; kentteki kaynakların kırsala aktarılmasını ve kırsalın üretimini kentte tüketmek için bir yol, yöntem bulunmasını sağlayan yine CHP’li belediyeler. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı aynı zamanda, tarımsal üretim ve araştırma merkezi kurdu. Benzerini yine bizim, geçmişte Silivri Belediye Başkanımız yapmıştı. İlk Uzay Evi’ni, çocuklar için kuran, açan Yılmaz Büyükerşen… Pek çok şeyi CHP’li belediyeler yaptılar…
“Bu kente hizmet etmek, olağanüstü çabayı gerektiriyor”
Sayın Başkan, 16 milyonluk bir kenti yönetiyorsunuz. ‘16 milyon’ diyoruz ama, aslında 20 milyonun üstünde bir nüfus var burada. Bu kente hizmet etmek olağanüstü çabayı gerektiriyor. Bu kente hizmet etmek için aynı zamanda liyakatli kadrolarla çalışmak gerekiyor. Buranın temelini attığımız süreçle bitti sürece baktığımız zaman liyakatli kadrolarla, kararlı kadrolarla azimli bir ekiple çalıştığınızı görüyoruz.
“Halk, hakkını ve desteğini verir”
Bu çerçevede yine bütün İstanbulluların huzurunda teşekkür etmek isterim. Çalıştığınız sürece göreceksiniz. Bu halk kadirşinastır. Halk, hakkını ve desteğini verir. Bu çerçevede bakmak lazım, bu çerçevede çalışmak gerekiyor.
Adaletle yönetmek. Şu anda Türkiye’nin en çok ihtiyaç duyduğu alan adalet. Hapishaneleri tıkabasa doluysa, adalet yoktur. Gazeteciler hapisteyse adalet yoktur. Uyuşturucu baronları dışarıda ama, ekmek çaldı diye insan hapisteyse bu ülkede adalet yoktur. Uyuşturucu baronlarının desteklediği bir siyasal iktidar varsa bu ülkede adalet yoktur, olamaz. Adaleti sağlayacağız her alanda. Ekmekte de adalet, suda da adalet. Mahkemede de adalet. Kurda da adalet, kuşa da adaleti sağlayacağız. Sözüm sözdür, söz. Adaleti sağlayacağız. Hiçbir çocuğun yatağa aç girmediği bir Türkiye. Kendi içinde barışık olan bir Türkiye’yi millet ittifakı olarak, ayağa kaldıracağız. Ve beraber bu güzel Türkiye’yi yöneteceğiz. Hep birlikte.” (ANKA)
Haber
Türkiye ve BAE heyetleri, yatırım çalıştayında bir araya geldi
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Birleşik Arap Emirlikleri Sanayi ve İleri Teknoloji Bakanı Dr. Sultan Ahmed Al Jaber ile Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde bir araya geldi. Görüşmeye, BAE Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Dr. Thani Al Zeyoudi, BAE Halk Eğitimi ve İleri Teknolojiden Sorumlu Devlet Bakanı Sarah Al Amiri, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi Başkanı Burak Dağlıoğlu, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Dr. Ali Taha Koç ile bakan yardımcıları Hasan Büyükdede ve Mehmet Fatih Kacır katıldı. Basına kapalı gerçekleştirilen ve ülke ilişkilerinin ele alındığı görüşme yaklaşık bir saat sürdü.
Uzay teknolojileri alanında mutabakat zaptı imzalanacak
Görüşmenin ardından ‘Türkiye- BAE Yatırım Çalıştayı’ için konferans salonuna geçen Varank, iki ülke liderleri arasındaki yoğun temasların ikili ilişkileri çok üst düzey seviyeye gelmesinde önemli bir rol oynadığını söyledi.
Bu ziyaretin de sanayi, yatırım ve teknoloji alanlarındaki iş birliğine önemli katkılar sağlayacağını belirten Varank, şunları kaydetti: “Bugün aynı zamanda yenilenebilir enerji, otomotiv, petrokimya, makine, gıda, sağlık, e-ticaret ve diğer pek çok sektörden firmalarımızla bir Yatırım Çalıştay’ı düzenliyoruz. Potansiyel iş birliği imkanlarını hep beraber değerlendireceğiz. Türk ve BAE’li firmalarımızın, kurumlarımızın, yeni bağlantılar kurabilecek somut projeler geliştirebilecek ortamlarını bugün burada oluşturmuş olduk. İnşallah ticaretimizi çeşitlendirmemize ve yeni yatırımlarımızı teşvik etmemize, bu program vesile olacak. Bugün aynı zamanda uzay bilimi teknolojileri ve uygulamaları alanlarında da iş birliğimizi geliştirmek için mutabakat zaptı imzalayacağız. Dostum Cabir ve ben daha güçlü, daha sürdürülebilir ekonomiler inşa etmek için elimizden gelen her şeyi yapmak üzere liderlerimizden talimat aldık.”
Çalıştayda iki ülkenin temsilcileri buluştu
Ziyaret çerçevesinde gerçekleştirilen çalıştayda, BAE’den üç bakan ve yatırım fonu ve şirketlerinin üst yöneticileri, Türk kamu, özel sektör kuruluşları ve iş dünyası temsilcileri yer aldı.
Çalıştayda muadil bakanlıklar arasındaki görüşmelerin yanı sıra çeşitli sektörlerde faaliyet gösteren kamu iştiraki kuruluşlar ve şirketlerin temsilcileri ile BAE’nin önde gelen şirketleri arasında potansiyel iş birliği imkanları değerlendirildi.
BAE’nin Türkiye’deki yatırım imkanları somutlaşıyor
Verilen bilgiye göre, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın diplomasi trafiğinin ardından BAE’nin Türk ekonomisine yapmayı planladığı yatırımlar netleşiyor.
Bu çerçevede, BAE Sanayi ve İleri Teknolojiler Bakanı Sultan Ahmed Al Jaber, Dış Ticaretten Sorumlu Devlet Bakanı Thani Bin Ahmed Al Zeyoudi ile aynı zamanda BAE Uzay Ajansı Başkanı olan Halk Eğitimi ve İleri Teknolojilerden Sorumlu Devlet Bakanı Sarah Bint Yousef Al Amiri Türkiye’ye geldi.
Bakan Varank’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen heyetler arası görüşmede, karşılıklı üst düzey ziyaretlerle normalleşen Türkiye-BAE ilişkilerinde başlayan yeni dönemin detayları ele alındı.
Ziyaret çerçevesinde BAE’nin Türkiye’deki yatırım imkanlarını somutlaştırması ve iki ülkenin iş birliği alanlarının belirlenmesi planlanıyor.
Haber
“Suriyeli girişimciliğin ciddi bir potansiyeli var”
Uluslararası sivil toplum kuruluşu SPARK’ın Avrupa Birliği’nin finansal desteğiyle düzenlediği ‘Türkiye’de İş Yaratma: Suriyeli ve Türk KOBİ’ler için Finansmana Erişim’ konulu konferans internet üzerinden gerçekleştirildi. Konferansta, Türkiye’deki Suriyeli ve Türk KOBİ’lerin bölgede daha fazla büyümek ve istihdam yaratmak için finansmana erişimlerini artırma konusundaki acil ihtiyaçları ele alındı.
Konferansta ilk kez finansmana erişim, zorluklar ve çözümlerle ilgili yeni bir kapsam belirleme çalışması sunuldu. Online olarak gönderilen anket ve yüz yüze görüşmelerle yapılan araştırmalara dayanarak, her düzeyde KOBİ’lerin bankacılık ve finansman hizmetleri ile ilgili gündeme getirdiği temel sorunlar detaylandırıldı.
Rapora göre, KOBİ’ler önemli bir büyüme potansiyeline sahip, ancak bu konuda yapısal zorluklarla karşı karşıyalar: SuTP (Geçici Koruma Altındaki Suriyeli) statüsü; serbest dolaşım sınırlamaları, dil engelleri, Türk ekonomi sistemi hakkında bilgi eksikliği gibi kısıtlamalar anlamına geliyor. İşletmelerinin ve çalışanlarının kayıt altına alınması, vatandaşlık başvuru süreçlerinin yeteri kadar şeffaf olmaması gibi konuları da bu zorluklara ekleyebiliriz.
KOBİ Haritası: Suriyeli KOBİ’lerin yüzde 90’ı Türkiye’de kalmayı ve işlerini büyütmeyi düşünüyor
Online olarak gönderilen anket ve yüz yüze görüşmeler aracılığıyla aşağıdaki sonuçları elde ettik:
Suriyeli işletmelerin yüzde 30’u start-up olarak kabul edilebilirken, yüzde 70’ini ise 100’den az çalışanı olan KOBİ’ler oluşturuyor. yüzde 40’ı gıda ve perakende, yüzde 20’si toptan ticaret, yüzde 20’si tekstil ve giyim imalatı, yüzde 10’u eğitim hizmetleri, kalan yüzde 10’u ise diğer sektörlerde faaliyet gösteriyor.
Suriyeli işletmeler oldukça yeni ve neredeyse tamamı 2011’den sonra kuruldu. İşletme açılışlarının sayısı 2016-2017 yılları arasında zirveye ulaştı. Çalışan işçi sayısına göre işletmelerin yüzde 80’i mikro işletmeler, yüzde 18’i küçük işletmeler ve sadece yüzde 2’si orta ölçekli işletmelerdir. Hepsi yerel pazarı hedefliyor (sadece Suriyeli tüketiciler için) ve yalnızca yüzde 30’u yerel pazarların yanı sıra ihracat pazarlarını da hedeflediklerini iddia ediyor.
Yüzde 30’dan fazlasının lisansı bulunmamaktadır ve sadece yüzde 70’i Türk İş Kanunu’nun gerekliliklerine göre kayıtlıdır. Suriyeli KOBİ’lerin yüzde 90’ı, finansal kaynaklar ve işletmeleri için daha fazla alan sağlanırsa Türkiye’de kalmayı ve işlerini büyütmeyi düşünüyor.
Suriyeliler için finansal erişim sorunları
Finansal erişime gelince, sorunlar bir kredi kartı alırken veya para transfer etmek için bir banka hesabı açarken başlıyor. Bu amaçla, resmi kredilerin aile veya arkadaşlardan gelen gayri resmi krediler yerine işletmelerin kapasite geliştirilmesinde daha etkili olduğu düşünülse de, bir SuTP’nin banka kredisi alması neredeyse imkansız görünmektedir. Bankacılık açısından bakıldığında, Suriyeli KOBİ’ler borç veren için küçük ve riskli oldukları, güvenilirlikten yoksun oldukları, kayıtsız oldukları veya kayıtsız çalışanlarla çalıştıkları ve en önemlisi yaptırımlara maruz kalan bir ülkeden gelen yabancı oldukları ve çoğunlukla bankacılık açısından riskli ülkelere ihracat yaptıkları için göz ardı edilmektedir. Vatandaşlıktan çıktıktan sonra bile, yönetim kurulunda Suriyeli bir isme sahip olmak, uluslararası yaptırımlardan korkan bankalar için bir sorun teşkil edebilir.
Türkiye’deki Mülteciler İçin Finans ve Bankacılık
“Türkiye’deki Mülteciler için Finans ve Bankacılık” panelinde, Türkiye’nin 2010’ların başından bu yana 3,5 milyondan fazla mülteciye ev sahipliği yaptığı ve Suriyeli girişimcilerin 20.000’den fazla iş kurduğu belirtildi. Suriyelilere ait işletmeler için özellikle finansal hizmetlere ve kredilere erişimde önemli zorluklar devam etmektedir. Bu oturum, resmi bankacılık sektöründeki temel sorunları ele almak için atılacak gerekli adımlara ve yeni fintech teknolojilerine odaklanan zorluklara ve çözümlere genel bir bakış sunmaktadır.
Türkiye’deki Suriyeli Girişimciler için zorluklar ve fırsatlar
Panelde; KOBİ’lerin yönetmeliklere uyma, Türkiye pazarına ulaşma konusunda yaşadıkları ve hatta aynı sektördeki diğer Türk şirketlerinin karşılaştıkları güçlükler de ele alındı. Suriyeli girişimciler, günlük zorluklar ve Suriyeli girişimcilerin Türkiye ekonomisi için sundukları fırsatlar hakkında konuştular.
Haber
Akşener: Milletimizin beklentisine göre iki çift laf et, iki adım at
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, partisinin Meclis’teki grup toplantısında gündemle ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Konuşmasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 23 Nisan’da yaptığı konuşmadaki “vatan” tanımlamasına tepki gösteren Akşener, “Baş müteahhit Sayın Erdoğan, vatanı da maalesef kupon arazi zannediyor. Vatan dendiğinde, milletçe her birimizin yüreği titrerken, Mehmetçik uğruna can verirken kendisi vatanı rant peşinde koşup arazileri parsellemek olarak görüyor. Buradan Sayın Erdoğan ve şürekasına sesleniyorum. Vatan sizin kupon araziniz değil. Şehitlerimizin bize emanetidir.” diye konuştu.
Akşener, “Baş müteahhit Sayın Erdoğan, vatanı da maalesef kupon arazi zannediyor. Vatan dendiğinde, milletçe her birimizin yüreği titrerken, Mehmetçik uğruna can verirken kendisi vatanı rant peşinde koşup arazileri parsellemek olarak görüyor. Buradan Sayın Erdoğan ve şürekasına sesleniyorum. Vatan sizin kupon araziniz değil. Şehitlerimizin bize emanetidir. Vatan yabancılara parsel parsel satabileceğiniz arsa değil, uğruna can verilmiş kan verilmiş ebedi yurdumuzdur.” dedi.
“Açıklama milletimizi derinden yaraladı”
“ABD Başkanı Biden’ın ‘sözde soykırım’ açıklaması milletimizi derinden yaraladı.” diyen Akşener, “Vatandaşlarımızın gözü kulağı doğal olarak Sayın Erdoğan’a çevrildi. Ama bir baktık ki kafası bozulana posta koymakla övünen dünya lideri gitmiş, yerine pek bir terbiyeli pek bir şeker, pek bir minnoş ‘mister Erdogan’ gelmiş. Rüzgâr esse atarlanan Sayın Erdoğan, çıkıp da şöyle hakkıyla bir ‘Ey Biden sen kimsin be’ çekmek yerine ‘Sayın Biden’ demekle yetinmek zorunda kalmış. Hatta milletimiz için ar meselesi olan bu meselenin aslında Sayın Erdoğan için haziranda yapılacak görüşmenin maddelerinden sadece biri olduğunu da bu vesile ile öğrenmiş olduk. Oysa Türk Milleti, tarihine atılan bu çamura karşı devletin başından dirayetli bir duruş bekliyordu. Rıza Zarrab için seferber olanların, en azından bir nota vermesini bekliyordu. Müzik noktasına bile razıydık. Kürecik ve İncirlik üsleriyle ilgili bir hamle bekliyordu. Güvenlik ve iş birliği protokollerini masaya yatırmasını bekliyordu. Sayın Erdoğan ise, Biden’a kibarca sitem edip vere vere Ermenistan’a yaptırım sinyali verdi. Sayın Erdoğan yemezler. Ermenistan bu yalanı yüz yıldır söylüyor. Üstelik Erivan ile zaten bir ilişkin yok. Ayrıca o sözü de Paşinyan değil ailecek evinde görüştüğün kadim dostun Joe Biden söyledi. Sen beş bin yıllık Türk Devletini temsil ediyorsun. Korkma, cesaretini topla ve çık, milletimizin beklentisine göre, iki çift laf et, iki adım at.” ifadelerini kullandı.
YENİ TÜRKİYE YENİK TÜRKİYE’DİR:
Akşener konuşmasının devamında, “İşin en ironik yanı da ne biliyor musunuz? Kürsü delikanlısı Sayın Erdoğan, nefret ettiği rahmetli İnönü’nün, Johnson mektubuna koyduğu postayı, Biden’a koyamıyor. Beğenmediği rahmetli Ecevit’in, dünyayı karşısına alma pahasına, Kıbrıs’ta gösterdiği dirayeti, Biden’a karşı gösteremiyor. Zerre hazzetmediği rahmetli Demirel’in, İncirlik Üssü’ne Türk Bayrağı çeken o dik duruşunun, yanından bile geçemiyor. O diline sakız ettiği eski Türkiye’nin başbakanlarının, memleketin zor zamanlarında gösterdikleri devlet insanlığının, kırıntısını gösteremiyor. Yazıklar olsun. Maalesef artık şu bir gerçek ki; Sayın Erdoğan’ın bize yutturmaya çalıştığı ‘Yeni Türkiye’, aslında ‘Yenik Türkiye’dir.’ AK Parti’nin bu millete reva gördüğü, ekonomide bitik, dış politikada ise ezik Türkiye’dir. Buna izin veremeyiz. Buna izin vermeyeceğiz. Sayın Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti bir kabile devleti değildir. Damadını sevdiğin kadar Türkiye’yi de seveceksin. Rıza Zarrab’ı kolladığın kadar devletini de kollayacaksın. O beş müteahhidin kesesini dert ettiğin kadar, milletinin kesesini de dert edeceksin. Atadığın beceriksiz bakanların arkasında durduğun kadar, millet ve memleket çıkarlarının da arkasında duracaksın. Öyle kürsüden tarih nutukları atıp, bildiğimizi bize anlatarak konuyu geçiştirmek yok. Öyle kuyruğu kıstırıp milletimize hazirandaki görüşmeyle oyalamak yok. Bağırma işini küçük öfkeli ortağına havale edip, öyle kaçıp saklanmak yok. Türk Milleti senden 40 yılda bir devlet insanlığı bekliyor. Ya oturduğun koltuğun ciddiyetiyle durumun gereğini yap, ya da beceriksizliğini kabul et, özür dile ve memleketi seçime götür.” şeklinde konuştu.
Destek paketi çağrısı
Tam kapanma kararına değinen Akşener, bir an önce destek paketi açıklanması çağrısında bulundu. Akşener, konuşmasına şöyle devam etti:
“Milletimiz bu süreçte ne yiyecek ne içecek, nasıl hayatta kalacak belli değil. Sayın Erdoğan gecikmiş olsa da bu kararı önemli buluyoruz. Ama sadece ‘kapanıyoruz’ demekle olmaz. Bu süreçte devlet imkanlarını seferber edip, milletinin yanında olacaksın. Devlet insanlığı bunu gerektirir. Makamının sorumluluğu bunu gerektirir. O nedenle bir an önce çıkıp bir tam kapanma destek paketi açıklayın. Bari bu tam kapanma sürecinde milletimizin yanında olun. Pandemi sürecinde, milletini zerre düşünmeyen iktidar, bir yılı aşkın süredir, canla başla çalışan sağlık ordumuzu da artık gözden çıkarmış görünüyor. Gösterdikleri o büyük özveriye rağmen, onlara reva görülen çile işte bu. Sağlık çalışanlarımızın sağlığı, doğal olarak risk altında. Çalışma saatleri belli değil. Ayda 100-120 saat arası fazla mesai yapıyorlar. Buradan iktidara seslenmek istiyorum; Yeter artık! İş bilmezliğinizin ceremesini, bu fedakâr insanlar çekiyor. Yüzlerce hasta arasında mücadele ediyorlar. Sağlık çalışanlarımızın morale ihtiyacı var. COVID-19’u meslek hastalığı sayın.”
Haber
“Dijitalleşemeyen KOBİ’ler ayakta kalamayacak!”
Leyla İLHAN
İş dünyası dijitalleşme ve çevreci dönüşümün artık bir gereklilik olduğu, yeni dönemde dijitalleşemeyen KOBİ’lerin ayakta kalamayacağı görüşünde. Türk Girişim ve İş Dünyası Konfederasyonu TÜRKONFED ve Paynet tarafından farklı sektörlerin sorunlarının tespit edilmesi ve çözüm önerileri üretilmesi amacıyla düzenlenen ‘Sektör Buluşmaları’nın ilk etkinliğinde inşaat sektörü ele alındı. ODE Yalıtım ve DÜNYA Gazetesi’nin desteği, Türkiye İMSAD, İNDER, Türk- MMMB ve İVKAD’ın katkıda bulunduğu etkinliğin moderatörlüğünü Yönetim Kurulu Başkanımız Hakan Güldağ üstlendi.
“AB artık dijitalleşme ve yeşil ekonomiden vazgeçmeyecek”
Çevrimiçi yapılan etkinliğin açılışında konuşan TÜRKONFED Başkanı Orhan Turan, yaklaşık 4 milyon kişiyi istihdam ederek sünger vazifesi gören inşaat sektörünün aynı zamanda 300 alt sektörü de beslediğine dikkat çekti. Artık AB’nin akıllı şehirler, enerji verimli binalar, fabrikalar, döngüsel ekonomi, Yeşil Mutabakat gibi başlıkları öne çıkardığını kaydeden Turan, AB’nin kriz de olsa pandemi de olsa dijitalleşme ve yeşil dönüşümünden vazgeçmeyeceğini, süreci sürdüreceğini kaydetti.
Dijitalleşemeyen KOBİ, büyüklerden daha fazla kan kaybediyor
Sektörlerin ödeme ve tahsilat süreçlerini dijitalleştirdiğini kaydeden Paynet CEO’su Serkan Çelik, geçen yıl inşaat sektöründe hizmet verdikleri toplam işlem hacmini 2019’a göre yüzde 123 oranında artırdıklarını söyledi. Dijitalleşmemenin artık ayakta kalmanın yolu haline gediğini aktaran Çelik, “Bu değişime ayak uyduramayan KOBİ’ler ise büyük şirketlere göre daha fazla kan kaybediyor” dedi. Paynet Genel Müdür Yardımcısı Onur Ertürk de, dijitalleşmenin pandemi ile hızlandığını aktararak, “Biz finansal modelleri dijitalleştiriyoruz. Artık kredi kartları merkezinde giden, çek tahsilatı, bireysel tüketici krediler gibi bir yapıya doğru gidiyoruz. Böylece işletmelere büyük bir maliyet avantajı sağlayarak operasyon yükünden kurtarmış oluyoruz” diye konuştu.
“KOBİ’ler dijitalleşmeden işsizle işveren buluşamaz”
KOBİ’ler dijitalleşmeden işsizle işverenin buluşmasının mümkün olmadığını belirten Yönetim Kurulu Başkanımız Hakan Güldağ da; “KOBİ’ler yeni döneme uygun insan alma ihtiyacı içinde olacak ve gelirleri ona göre artacak ki, çalışacak gençlerimize daha iyi imkanlar verebilelim. Yoksa açık söyleyelim, asgari ücretle bu iş olmaz” dedi.
“Ana sektör küçülürken inşaat malzemelerinde büyüme yaşandı”
2020’de Türkiye yüzde 1.8 büyürken, inşaat sektörünün yüzde 3,5 küçüldüğünü kaydeden Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (Türkiye İMSAD) Başkanı ve BETEK Genel Müdürü Tayfun Küçükoğlu, inşaat malzemelerinin ise yılı üretimde yüzde 9.1 büyümeyle kapattığını söyledi.
İhracata 60 milyon ton gibi büyük bir rekora imza attıklarını aktaran Küçükoğlu, “Ancak ihracat birim fiyatımız 45 centten 35 cente düştü.
Bu burada tedbir almamız gerektiğini gösteriyor” dedi. Büyümelerinde COVID-19’da eve kapanmalardan dolayı ev içi konforu artırma talebinin etkili olduğunu belirten Küçükoğlu, “İkinci etki ise inşaat malzemelerinin yükselen gücünden kaynaklandı” diye konuştu. 2020’de 7 milyar ithalat yapılırken, sektörün son üç yılda yıllık 21 milyar dolar seviyelerinde ihracat gerçekleştirdiğini anlatan Küçükoğlu şöyle konuştu: “Hedefimiz orta vadeli planlarla ihracatı ithalatının 4 katı kadar artırmak ve birim fiyatını artırmak” şeklinde konuştu.
Yeşil dönüşüm ve dijitalleşeme gelecek 30 yılın konusu olacak
“Eğer ticarette AB ülkelerinin ortağı olacaksak da, yeşil mutabakat, sınırda karbon vergisi gibi konulara hızlıca adaptasyon sağlanmalıyız” diyen Küçükoğlu, “Bizim çok proaktif olmamız lazım. Çünkü yeşil dönüşüm ve dijitalleşme gelecek 30 yılın konusu olacak” açıklamasını yaptı.
“Sektöre giren müteahhidin sektörden çıkışı kolay olmamalı”
Sektörde müteahhit fazlalığı yaşandığını kaydeden İstanbul İnşaatçılar Derneği Yönetim Kurulu Başkanı ve Teknik Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım da, şunları söyledi; “Hep kötüleniyoruz. Çünkü dışardan giren zümre ortalığı darmadağın ediyor. Avrupa’da 35 bin müteahhit varken, bizde 250 bin müteahhit var. Şimdi girişe bir sınır getirildi. Ancak çıkış için bir düzenleme lazım. Yaptıkları riskli binalar sicillerine işlenmeli. Bu binaları yapanları sicilinde görmeliyiz. Aksi takdirde yaptığı riskli binaya tekrar teklif veriyor” dedi.
“Artık bina yeşil mi diye sorular başladı”
İnşaat ve Kadın Derneği (İVKAD) Başkanı ve PNR İnşaat ve Enerji Yönetim Kurulu Başkanı Pınar Şen, yeşil dönüşümde Türkiye’nin güneş, rüzgâr ve su gibi kaynaklara sahip olduğunu belirterek, “Bunların inşaat sektörüne entegrasyonunu ciddi anlamda sorgulamak lazım. Çatılardan ne kadar enerji kazandık artık buna da bakmalıyız” ifadelerini kullandı. Şen, “Geçen yıla kadar insanlar bina alırken sadece maliyet sorardı, ancak pandemi ile birlikte artık yeşil bina mı, bunu sorguluyor hale geldiler” diye konuştu.
“Müteahhitler kadar yurtdışı başarımız yok”
Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar Birliği (TürkMMMB) Başkan Yardımcısı & SUİŞ Proje Şirket Müdürü Kerim Orhon, yurtdışında Türk müteahhitleri için öncü kuvvet olması gereken teknik müşavirlik firmalarının henüz müteahhitler kadar yurtdışında başarılı olmadığını dile getirdi. Orhon, bu durumun Türkiye’de kamu dahil yapılan projelerde teknik müşavirlerden kontrollük hizmeti alınamamasında kaynaklandığını kaydetti. Bu hizmet sunulamadığı için yurtdışı projelerde referans gösterip proje alamadıklarını aktaran Orhan, “Örneğin İstanbul Havalimanı ile övünüyoruz. Ancak bu inşaat kontrolünü yapan teknik müşavirlik hizmeti yok” dedi.
Haber
TMB: “İnşaatta önemli nakit akış sorunu yaşanıyor”
Türkiye’nin en köklü sivil toplum örgütlerinden Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), Nisan 2021 İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nu yayınladı. “Salgında Ortak Kaygı; Ekonomi” başlıklı analizde, küresel ve ulusal ekonomi ile inşaat sektörüne ilişkin veriler kapsamlı biçimde değerlendirildi.
Emtia fiyatları ve döviz kurlarında yaşanan yükseliş ile birlikte sektörde girdi maliyetlerinde görülen yüksek artışların ciddi sorun olmayı sürdürdüğüne değinilen raporda, TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi’nin yıllık bazda Ocak’ta %27,8 ve Şubat’ta da %27,6 arttığına dikkat çekildi. İnşaat sektöründe piyasa şartlarındaki hızlı değişim, kurdaki dalgalanmalar, salgın ve salgın tedbirleri nedeniyle çalışma koşullarının değişmesi, iş programlarındaki aksamalar nedeniyle ciddi finansal ve operasyonel sorunlar yaşandığı anlatılan raporda, “Bu sorunlar devamında sektörün çok sayıda alt sektörle ilişkisi kapsamında ekonominin genelinde nakit ihtiyacını artırarak kısa vadede önemli nakit akışı sorunlarına sebep olmaktadır” denildi.
Fiyat farkı ödemesi ihtiyacı artarak devam ediyor
Mevcut tabloda, kamu projelerindeki maliyet artışlarının karşılanabilmesini teminen firmalara fiyat farkı ödemesi veya şarta bağlı olmayan fesih hakkının tanınmasını içeren bir düzenleme ihtiyacının artarak devam ettiği vurgulanırken, “Ayrıca son olarak, sektörün üzerindeki finansman yükünün hafifletilmesi konusunda bir gelişme beklenirken stopaj ve KDV tevkifat oranlarında yapılan artışlar firmalar üzerindeki baskıyı artırmıştır. Bu kapsamda sektör üzerindeki vergi yükünün azaltılması büyük önem taşımaktadır. Söz konusu sorunlar paralelinde finansman/nakit akışı sıkıntısı içerisinde kalan sektörde borçluluk oranlarında artış da sürmektedir. Ekim 2019’da başlayan ve büyük şirketlerin bankalara kredi borçlarının yeniden yapılandırılmasını içeren süreçte, yapılandırma 2020 yılında 25 milyar TL büyüklüğüne ulaşmıştır. Mevcut tabloda inşaat sektörünün sorunlu kredilerde başı çektiği izlenmektedir. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre; Ocak 2021 itibarıyla inşaat sektöründe kullanılan nakdi kredi toplamı bir yılda %20’den fazla artarak 300 milyar TL’ye ulaşmış, aynı dönemde tahsili gecikmiş kredi oranı ise %9 olarak kaydedilmiştir” ifadelerine yer verildi.
Maliyetlerdeki artış, konut fiyatlarını artırdı
Raporda, geçen yıl konut fiyatlarında başlayan artışın, inşaat maliyetlerinde izlenen yükseliş paralelinde devam ettiği vurgulandı. Merkez Bankası tarafından kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan Konut Fiyat Endeksi’nin (KFE) Ocak ayında aylık bazda %1,8, yıllık bazda da nominal olarak %30,4 artış kaydettiği hatırlatılan raporda, şöyle devam edildi: “2011 yılı başından bu yana açıklanan endeks veri setinde böylece en hızlı yıllık yükseliş yaşanmıştır. KFE reel olarak Ocak’ta %13,5 ve son olarak Şubat’ta %13,1 oranında artmıştır. Küresel emlak ajansı Knight Frank’in Global Konut Fiyat Endeksi’ne göre; Türkiye, konut fiyatlarında yıllık nominal artışta 56 ülke arasında ilk sırada yer almıştır. “Markalı konut” olarak da adlandırılanlar için açıklanan REIDIN-GYODER Yeni Konut Fiyat Endeksi’nde konut fiyatları Şubat ayında aylık %0,2 ve yıllık %6,2 artış kaydetmiştir.”
Rapordan dikkat çekici başlıklar…
Düşük faizli kredi kampanyaları yapılmalı
Konut satışlarında Mart ayı verileri aylık artışla birlikte yıllık bazda da kısmi artışı (111 bin 241 konut ile %2,4 artış) ortaya koymuştur. Bununla birlikte yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine kıyasla satışlarda %22,9 düşüş görülmüştür. Yabancılara yapılan konut satışları ise Mart’ta 4 bin 248’e yükselmiştir. İlk el konut satışlarının toplamdan aldığı pay %30-31 bandına kadar düşmüş, 2020 yılı yaz dönemi %60’a yaklaşan ipotekli satış oranı da %15-20 aralığına gerilemiştir. Bu çerçevede özellikle ilk el konut satışlarına yönelik düşük faizli tüketici kredisi kampanyalarının hayata geçirilmesinin sektörün desteklenmesi açısından önemli olduğu belirtilmektedir.
Üç ayda 3.1 milyar dolarlık proje
Ticaret Bakanlığı verilerine göre; 2021 yılı Ocak-Mart döneminde sektör, yurtdışında 3,1 milyar ABD Doları tutarında 52 proje üstlenmiştir. Böylelikle yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinde bugüne kadar üstlenilen proje tutarı 424,5 milyar ABD Doları’na ve proje sayısı da 10 bin 725 ’e yükselmiştir. 2020 yılının aynı döneminde 2 milyar ABD Doları tutarında 50 proje üstlenen Türk müteahhitlerinin bu yıla katma değeri daha yüksek işlerle başladığı da dikkat çekmiştir. Geçen yıl ilk üç ayda projelerde 41,7 milyon ABD Doları olan ortalama bedel, bu yılın aynı döneminde 59,7 milyon ABD Doları’na yükselmiştir.
Finansman işbirlikleri devrede
Küresel pazarda artan ihtiyaç kapsamında finansman temini amacıyla TMB olarak, Türk Eximbank, bankacılık sektörü, uluslararası kurum ve kuruluşlarla yakın işbirliği içinde bulunulmaktadır. Ayrıca Afrika Kalkınma Bankası (AfKB), Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Asya Kalkınma Bankası ve İslam Kalkınma Bankası gibi çok taraflı kalkınma bankaları ve ihracat kredi kuruluşları ile ilişkileri geliştirmek üzere çalışılmaktadır. Üçüncü ülkelerde işbirliğine yönelik olarak da özellikle Japonya ve Güney Kore firmaları ile temaslar sürdürülmektedir.
Yurtdışı projeler Türk müteahhitlerin radarında
Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında bir taraftan Avrasya ve Orta Doğu’da aktif olunan geleneksel pazarlar, diğer taraftan da başta Sahra-altı Afrika olmak üzere Afrika, Uzak Doğu ve Latin Amerika ülkeleri yakından takip edilmektedir. Önümüzdeki dönemde Ortadoğu ve Afrika bölgelerinde 5,4 trilyon ABD Doları büyüklüğünde yeni projenin hayata geçirilmesi beklentisi sektörün güçlü olduğu bu coğrafyada izlenecek hassas ve proaktif yaklaşımları daha da önemli hale getirmiştir.
Yurtdışında işgücü artırılıyor
Sektörün yurtdışı projelerinde istihdam edilen ve sayısı yaklaşık 35 bin olarak ifade edilen Türk işgücü sayısının salgının ardından yaklaşık 100 bine çıkarılması öncelikli hedeflerden biri olarak belirlenmiştir. Türk işgücü istihdamını teşvik amacıyla, yurtdışı müteahhitlik projelerinde istihdam edilen Türk vatandaşlarının yurtdışında elde ettikleri ücret gelirlerinin vergiden istisna tutulması önerisi kapsamında TMB ile Gelir İdaresi Başkanlığı bünyesinde çalışma başlatılmıştır. İşçi-işveren uyuşmazlıkları konusunda yaşanan sorunlara çözüm getirmek üzere bir yasal düzenlemeye de ihtiyaç bulunmaktadır.
Haber
“Tercihli Ticaret Anlaşması yapmak istiyoruz”
Canan SAKARYA
Bangladeş’in Ankara Büyükelçisi Mosud Mannan, Türkiye ile Bangladeş arasındaki ticaret hacminin iki yılda iki kat artarak 2 milyar dolara çıkabileceğini ifade ederek, “İki kardeş ülke arasında kısa dönemde 2 milyar doları aşacak bir ticaret potansiyeli var. Çin ile ticaret hacmimizi 3 yılda 4 kat artırdık, Türkiye ile de bunu başarabiliriz” dedi.
Ankara Sohbetleri’nin konuğu olan Mannan, Ankara Temsilcimiz Ferit Parlak’ın sorularını yanıtlarken, KOBİ’ler ve müteahhitler için Bangladeş’teki fırsatları da sıraladı.
Bangladeş’in bağımsızlığının 50’nci yılını kutlayarak başlayalım. Bangladeş’in geldiği noktayı ve Türkiye ile olan ekonomik ilişkisini kısaca değerlendirir misiniz?
50 yıllık sıkı bir çalışmadan sonra dünyanın pek çok gelişmekte olan ülkesiyle aynı seviyeye gelmiş olmak Bangladeş’in büyük başarısıdır. Son 10-15 yıldır çok iyi durumdayız. Türkiye ile ekonomik ilişkilerde de, haklısınız, ortalama 900 milyon dolarlık bir ticaret hacmi var, iki kardeş ülke arasında. Bunu salgın ortamında gerçekleştirebildiysek eminim ki çok yakında, belki 2021’de 1 milyar doları aşabiliriz ve önümüzdeki iki yıl içinde 2023 yılına kadar, modern Türkiye’nin 100’üncü yılında, 2 milyar dolara ulaşmış olabiliriz.
Hacmi, 2 yılda iki kat artırmak çok iddialı değil mi?
Ben Çin’deki büyükelçiliğimizde müsteşar olarak görev yaptığım sürede, ülkemle Çin arasındaki ticaret hacmi 900 milyon dolardan 3.5 milyar dolara çıkmıştı. 2002 ve 2005 yılları arasında. Bütün Çin’i dolaştım. 31 eyaleti gezdim. Çalışırsanız, tanıtım yaparsanız, reklam yaparsanız, B2B yaparsanız olur. Türkiye’de de çok çalışacağız ve en azından hedefe ulaşacağız. Bu hedef için gazeteniz DÜNYA gibi çok iyi ekonomi gazetelerinin yardımına da ihtiyacımız var. Sadece konuşarak ticaret artmaz. İnsanların Bangladeş’i anlamalarını ve kavramalarını sağlamaya çalışacağım. Bizler kardeş ülkeler olduğumuz için bazen de beraberce çalışıp bizlerin ürettiklerini üretmeyen üçüncü ülkeleri hedeflemeliyiz, üçüncü bölgeleri hedeflemeliyiz, üretip onlara satmalıyız ve hem siz, hem de biz kazanmalıyız.
Bu yıl yapılacak KEK Toplantısı’nda bu hedef için yapılacaklar mı belirlenecek?
Evet. En son KEK 2019’da Ankara’da gerçekleşti. Çok başarılı bir toplantıydı ve pek çok başlık altında görüşmeler oldu. Bu yılın ortalarında Dakka’da KEK toplantısını gerçekleştirmeyi düşünüyoruz. Temmuz gibi yapmayı planlıyoruz. Daha fazla yatırım, daha fazla ortak yatırım, ilişkilerin daha iyi olması, üçüncü ülkelere yönelik ortak yatırımlar, beraber üretip üçüncü ülkelere satabilme gibi konularda ortak kararlar alacağız.
İki ülke arasında Serbest Ticaret Anlaşması’ndan (STA) daha fazla Tercihli Ticaret Anlaşması üzerinde durulduğu ifade ediliyor. Doğru mudur?
Son zamanlarda ülkeler STA’dan daha fazla TTA tercih ediyor. TTA başarılı olduğu zaman STA düşünülüyor. Uzun süreli stratejik ilişkileri ve birbirini tamamlayacak özellikleri olan ülkeler de TTA’yı tercih ediyor. Biz de TTA için görüşmelere başlayacağız.
Bangladeş’teki altyapı projelerinde Çinliler ve Güney Korelileri görüyoruz. Türk müteahhitlere bir çağrınız oldu mu?
Hükümet politikası içinde, bundan sonraki sürece ilişkin mega projeler var. Yollar, köprüler, havalimanları ve limanlar var. Örneğin Büyük Padma Köprüsü’nü bitirmek istiyoruz. Ganj Nehri üzerinde yapılıyor. Çok büyük bir proje ve Çin ve bazı diğer ülkelerle beraber yapıyoruz. İstanbul gibi çok büyük bir şehir olan Dakka’da raylı sistem yapılıyor. Daha sonrasında başka büyük şehirlerde de yapmayı planlıyoruz. Eğer Türk iş insanları Bangladeş’e gitmeye ve orada yatırım yapmaya, iş geliştirmeye ve müteahhitler inşaat işi yapmaya hazır ise, hemen bugün gidip ihalelere katılabilirler, ihale alabilirler veya büyük projelerden birinde alt yüklenici olabilirler. Her türlü yardıma hazırız.
Büyük bir havaalanı da planlanıyor galiba? Çok doğru, yeni ve büyük bir havalimanı yapmak istiyoruz.
Mevcut havalimanımızı büyüttük ve yeniledik. Ancak büyük nüfusumuzun yaratmış olduğu baskı Dakka şehrininin biraz dışında, belki Mymensingh taraflarında, yeni bir havalimanı yapılmasını gerekli kılıyor. Yeri tam kesin olmamakla beraber hükümet son birkaç yıldır sizin İstanbul’da yapmış olduğunuz gibi çok büyük bir havalimanı yapmayı planlıyor.
Limanlar da var mı yatırım planlamasında?
İş hacmi artınca Bengal Körfezi’nde yeni limanlara ihtiyaç olacak doğal olarak. Şu anda iki tane var, küçük olan Mongla Limanı ve daha büyük olan Chittagong Limanı. Chittagong Limanı’nın mühendisi de benim büyükbabam, ilk Müslüman Bengal mühendis. Bengal Körfezi’nin daha aşağıda kalan bölgesinde yeni bir liman yapılması planlanıyor. Bu tip büyük projeler için en önemli şey tecrübe. Diğer dost ülkeler gibi Türk müteahhitlerini de gelip ihalelere katılmaları için bekliyoruz. Bangledeş’te beraber üretebiliriz.
Nehirler ülkesi diye bilinir Bangladeş. Elektrik ve sulama konusunda da Türkiye’nin tecrübeleri var. Araştırmanız oldu mu bu konuda?
Bangladeş’in enerjiye ihtiyacı var ve bu konuda her türlü tesisi kuruyoruz. Henüz pek çoğu tamamlanmadı ancak bunlar tamamlandığında kendimize yeterli olabileceğiz. Bu modern ve rekabetçi dünyada ihtiyacın sonu yok. Bunlar tamamlandığında yenilerine ihtiyaç olabilir. Az sayıda büyük barajımız var. Türk yatırımcılar için o alanda da fırsatlar söz konusu.
İşbirliği fırsatları geniş boyutta
“Şu alanda işbirliği geliştirebiliriz” dediğiniz sektörler var mı?
Bangladeş’te pek çok fırsat var. Mesela, bir Türk işadamı ziyaretime geldi ve silo projeleriyle ilgilendiğini söyledi, elbette çok güzel. Silo ihalalerini takip ederek teklif verebilir. Sadece mega projeler için değil küçük ve orta ölçekli projeler için de Türk müteahhitler gelip teklif verebilirler. Konut inşaatında çok iyi mimarlarınız, mühendisleriniz ve çok iyi inşaat malzemeleriniz var. Selçuklulardan, Osmanlılardan gelen çok iyi bir mimariniz var. Bu fikirlerle gelebilirsiniz, modern teknolojiye de sahipsiniz. Afyon’u ziyaret ettiğimde beyaz Afyon mermerini gördüm, çok güzeldi. Çimentonuzla, mermerinizle, cam ürünleri, elektrik ürünleri, seramik ve armatürlerinizle gelin. Montaj konusu da önemli, Bangladeş bugüne kadar bazı otobüs ve kamyon montajları yaptı. Otomobil montajı yapmaya başlamadık. Japonya, Kore, Çin ve belki Hindistan’dan getirmeye çalışıyoruz. Neden Türkiye ile ortak bir yatırım olmasın. Çünkü siz montaj sanayisi konusunda çok iyisiniz. Sadece otomobil montajı alanında değil, gıdada da çok iyi bir endüstriniz var, elektrikli ürünleriniz var. Bunları Bangledeş’te beraber üretebiliriz.
Erdoğan, D-8 dönem başkanlığını Bangladeş Başbakanı Vecid’e devretti
9 Nisan Cuma günü Bangladeş’in ev sahipliğinde çevrim içi gerçekleştirilen Gelişen Sekiz Ülke (D-8) Teşkilatı’nın 10’uncu Zirve Toplantısı’nda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 4 yıldır sürdürdüğü dönem başkanlığını Bangladeş Başbakanı Sheikh Hasina Vecid’e devretti.
Fırsat yaratmanın formülü…
Büyükelçi Mannan’ın, “Ticaret hacmini kısa sürede iki-üç kat artırabiliriz ama bu konuşarak olmaz. Çalışmalıyız” cümlesi… Sadece Bangladeş özeli için değil, “genel ekonomik gelişim” için yapılması gerekene de ışık tutuyor… Mannan, “Altyapıda da, üstyapıda da, sanayide de, tarımda da Türk kardeşlerimiz için önemli fırsatlar var… Ama bu alanlarda Çinli, Güney Koreli, Japon kardeşlerimiz de oldukça aktifler Bangladeş’te. Geliyorlar, yıllarca kalıyorlar ve birlikte büyümek için çalışıyorlar” cümleleriyle de, fırsat yaratabilmenin formülünü sunuyor…
Haber
AB başkanlarından Türkiye ziyareti: Masada kritik konular var
Avrupa Birliği (AB) başkanları, uzun zamandır beklenen ziyareti, Türkiye’yle ilişkilerdeki “pozitif ivmeyi” ilerletme hedefi koyan 25-26 Mart’ta AB Liderler Zirvesi’nin hemen ardından gerçekleştiriyor.
Michel ve von der Leyen’in, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başta olmak üzere Türk yetkililerle yapacağı görüşmelerde ana başlıkların, göç konusunda iş birliği ve 18 Mart Mutabakatı’nın güncellenmesi, Gümrük Birliği’nin güncellenmesi, halklar arası temaslar kapsamında vize serbestisi, üst düzey diyalog süreçlerinin yeniden başlatılması ve stratejik iş birliği ile Doğu Akdeniz ve Kıbrıs konularının olması bekleniyor.
Yeni yıl Ankara-Brüksel hattında yoğun diplomasiyle başladı
Ankara’nın Türkiye-AB ilişkilerine verdiği önem ve reform kararlılığı son dönemde üst düzey açıklamalarda ve karşılıklı ziyaretlerde ön plana çıktı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın geçen yıl 21 Kasım’da “Kendimizi başka yerlerde değil Avrupa’da görüyor ve geleceğimizi Avrupa ile kurmayı tasavvur ediyoruz.” sözlerinin ardından, Türkiye-AB ilişkilerinde olumlu atmosfer için diplomatik temaslar yoğunlaştı.
Erdoğan ile AB Konseyi Başkanı Michel, 15 Aralık’ta yaptıkları telefon görüşmesinde iletişim kanalını açık tutmak üzere mutabık kaldı.
Yılın ilk günlerinde de Türkiye-AB ilişkilerinde her iki taraf için de daha yapıcı ve faydalı ilişkilerin nasıl kurulabileceğine ilişkin görüşmeler hız kazandı.
Erdoğan ve Çavuşoğlu’nun AB ülkelerinin Ankara büyükelçileriyle ayrı ayrı yaptığı toplantılarda her iki tarafın, ilişkilerde olumlu atmosfer için atabileceği adımlar ele alındı. Çavuşoğlu’nun Portekiz ve İspanya ziyaretleriyle başlayan temasları Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas’ın Ankara ziyaretiyle devam etti, Çavuşoğlu 20-22 Ocak’taki Brüksel temaslarında AB Konseyi ve AB Komisyonu üst düzey yetkilileriyle ve Avrupa Parlamentosunun bazı üyeleriyle bir araya geldi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın AB yönetimiyle temasları sürdü
Erdoğan’ın AB yönetimi ve Avrupa liderleriyle teması da hız kesmedi. Ankara bu süreçte “AB’nin Türkiye’yi tam üyeliğe kabul etmesinin, Birliğin geleceği açısından varoluşsal bir tercih olacağının” altını çizdi.
Türkiye’nin AB için önemine yapılan vurgu, Erdoğan’ın, “Brexit ile beraber artan belirsizlik ancak Türkiye’nin Avrupa ailesinde hak ettiği yeri almasıyla giderilebilecektir.” sözleriyle ön plana çıktı.
AB ile doğrudan üst düzey temasların sonuncusu, Erdoğan’ın AB Komisyonu Başkanı von der Leyen ve AB Konseyi Başkanı Michel ile 19 Mart’ta yaptığı üçlü video konferans görüşmesi oldu.
Türkiye-AB ilişkilerinin geliştirilmesine yönelik hususların ele alındığı görüşmede Erdoğan, iş birliğinin ilerletilmesi için tüm mekanizmaların işletilmesi ve üst düzey diyalog süreçlerinin yeniden başlatılması gerektiğini vurguladı.
Çavuşoğlu’nun son Brüksel ziyareti
Türkiye ve AB arasında yapıcı diyalog atmosferi oluşturulması yolunda son dönem atılan en önemli adımlardan biri, Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun 23-24 Mart’ta NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı vesilesiyle Brüksel’e yaptığı ziyaret oldu.
Çavuşoğlu, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in yanı sıra Karadağ, Fransa, İngiltere, ABD ve Hollanda’nın dışişleri bakanlarıyla da ikili görüşmelerde bulundu.
Ziyareti değerlendiren Çavuşoğlu, Türkiye-AB ilişkilerinde atılabilecek somut adımların belirlenmesi için bir yol haritası üzerinde çalışma konusunda mutabık kalındığını bildirdi.
AB Liderler Zirvesi’nin ardından Türkiye ziyareti
25 Mart’ta düzenlenen AB Liderler Zirvesi’nde ekonomi, göç, toplumlar arası temas ve seyahat gibi konularda Türkiye ile iş birliğinin güçlendirilmesi kararlaştırıldı, AB’nin Türkiye ile kademeli, orantılı ve geri dönülebilir şekilde iş birliğini geliştirmeye hazır olduğu kaydedildi.
Türkiye, Zirve Sonuç Bildirisinde ilişkilerdeki olumlu gündemin gereğinin vurgulanmış olmasından memnuniyet duyulduğunu ifade etti ancak AB tarafından olumlu gündem temelinde somut ve yapıcı adımlar atılmasının Türkiye’nin haklı beklentisi olduğunun da altını çizdi.
Göç iş birliği ve 18 Mart Mutabakatı
Başkent Ankara’da gerçekleşecek görüşmelerde masadaki en öncellikli konulardan biri, 2016 yılında imzalanan ve taraflar arasında göç alanında iş birliğini geliştirmeyi hedefleyen 18 Mart Mutabakatı’nın güncellenmesi olarak ön plana çıkıyor.
Türkiye’nin Suriyeli sığınmacılara ev sahipliğini takdirle karşılayan AB, sığınmacılara yönelik finansal yardımı artırmayı hedefliyor.
Türkiye de 18 Mart Mutabakatı’nın güncellenmesini desteklerken, AB’nin mutabakat kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmesini istiyor.
Gümrük Birliği’nin güncellenmesi
Hem Türkiye hem de AB’ye fayda sağlayacağı konusunda mutabık kalınan Gümrük Birliği güncellenmesi konusunun da ziyaret kapsamında masaya yatırılması bekleniyor.
Son AB Liderler Zirvesi’nde AB Komisyonunun bu çerçevedeki mevcut zorlukları ele almak üzere Türkiye ile görüşmeleri yoğunlaştırmaya ve AB Konseyinin de güncelleme için yetki üzerinde çalışmaya davet edilmesi, olumlu bir gelişme olarak değerlendiriliyor.
Vize serbestisi
Son AB Liderler Zirvesi’nde “halklar arasında temas ve seyahat konularında iş birliği” olarak atıfta bulunulan vize serbestisi konusunun da görüşmelerde gündeme gelmesi bekleniyor.
Türkiye, 18 Mart Mutabakatı yükümlülükleri arasında yer alan vize serbestisi konusunda kriterlerin birçoğunu yerine getirirken, AB’nin de gerekli esnekliği göstermesi ve sözünü tutmasını bekliyor.
Üst düzey diyalog ve stratejik iş birliği
Yakın geçmişte taraflar arasında yaşanan gerginlikler nedeniyle ivme kaybeden üst düzey diyaloğun tekrar canlandırılmasının da görüşmelerde ele alınacağı öngörülüyor.
Tarafların özellikle sağlık, iklim, terörle mücadele ve bölgesel konularda üst düzey diyaloğa yeşil ışık yakması bekleniyor.
Diğer taraftan Türkiye ve AB’nin Suriye, Libya ve Afganistan’da siyasi çözüme ilişkin süreçler ile İran nükleer anlaşması gibi hususları da görüşmesi ve birlikte atılabilecek adımları ele alabileceği düşünülüyor.
Doğu Akdeniz ve Kıbrıs meselesi
Türkiye ve AB arasında yakın zamanda gerginlik konusu olan Doğu Akdeniz’deki gelişmelerin de masadaki konular arasında yer alması bekleniyor.
Bu çerçevede görüş ayrılıkları ve farklı beklentilerin yanı sıra Türkiye’nin önerisi olan uluslararası Doğu Akdeniz Konferansı’nın da tekrar gündeme gelmesi öngörülüyor.
Diğer taraftan Kıbrıs meselesine ilişkin ise Cenevre’de Birleşmiş Milletler nezdinde gerçekleşecek gayriresmi görüşmelerin ele alınacağı düşünülüyor.
Bu çerçevede AB’nin müzakerelere gözlemci olarak katılması ve Türkiye’nin Kıbrıs’ta iki devletli çözüm önerisinin görüşüleceği değerlendiriliyor.
Türkiye’nin beklentileri
Üyelik sürecinde reformlara kararlılıkla bağlı olduğunu belirten Türkiye’nin AB’den öncelikli beklentisi, sorunlara tarafsız ve yapıcı yaklaşım sergilenmesi ve fasıllarla ilgili siyasi engellerin kaldırılması.
Diplomatik temaslara ve yetkililerin demeçlerine yansıdığı gibi, Türkiye’nin beklentileri arasında, Türkiye-AB ilişkilerindeki yerleşik diyalog mekanizmalarının yeniden işletilmesinin yanı sıra Gümrük Birliği’nin güncellenmesi çalışmalarına başlanması, vize serbestisi konusunda ilerleme sağlanması, göç alanındaki iş birliğinin gözden geçirilmesi, terörle mücadelede iş birliğinin samimi biçimde geliştirilmesi ve Türkiye’nin güvenlik endişelerinin anlaşılması da var.
AB yönetiminin Türkiye’ye ziyaretinin, haziran ayında düzenlenecek AB Liderler Zirvesi öncesinde ilişkilerin yol haritasını belirleyici önemli bir temas olması bekleniyor.