Haber
Türkiye İştirak Finans Kuruluşları Birliği kuruluyor
AK Parti İstanbul Milletvekili Ahmet Berat Çonkar ve AK Parti Giresun Milletvekili Cemal Öztürk’ün imza sahibi olduğu teklifle, iştirak finans sisteminin maksadı, kapsamı, tanımlar belirleniyor.
Teklifle, iştirak finans sistemi kurumsal bir yapıya kavuşturularak sürdürülebilir biçimde geliştirilmesi, finansal istikrara katkı sunulması, iştirak finans faaliyetinde bulunan kuruluşların faaliyetlerinin ve sundukları hizmetlerin iştirak finans temel ve standartlarına ahenginin temin edilmesi ve iştirak finans sisteminden hizmet alanların hak ve menfaatlerinin korunması amaçlanıyor.
Türkiye İştirak Finans Kuruluşları Birliği, iştirak finans kuruluşları ile yurt dışında heyeti bu nitelikteki kuruluşların Türkiye’deki şubeleri, iştirak finans hizmeti sunması konusunda tabi oldukları kanun yahut bu kanun ile yetki yahut müsaade verilen kuruluşlar ile tüm bu kuruluşlara iştirak finans alanında danışmanlık, kontrol ve derecelendirme hizmeti sunan kurum ve kuruluşlar bu kanun kararlarına tabi olacak.
Tanımlar ve kısaltmalar
Teklifte yer verilen tanımlar ve kısaltmalar;
Ana İştirak: Denetiminde yer alan iştiraklerin finansal tablolarını kendi nezdinde konsolide eden İştirak Finans Kuruluşları Kümesini,
Bağlı Paydaşlık: Ana İştirakin denetimi altında faaliyet gösteren iştirakleri,
Birlik: Türkiye İştirak Finans Kuruluşları Birliğini,
Başkan: İştirak Finans Standartları İhtisas Heyeti Liderini,
Danışma Komitesi: İştirak finans faaliyetlerinin iştirak finans temel ve standartlarına uygunluğunu sağlamak üzere değerlendirmede bulunmak ve karar almak üzere iştirak finans kuruluşu yahut bir hukuksal kişi nezdinde tesis edilmiş komiteyi,
Karz: Ödünç verenin, bir ölçü parayı ya da tüketilebilen misli bir şeyi ödünç alana temlik etmeyi, ödünç alanın da birebir nitelik ve ölçüde şeyi geri vermeyi üstlendiği mukaveleyi,
Katılım Finans Derecelendirmesi: İştirak finans kuruluşlarının ve iştirak finans faaliyetlerinin iştirak finans temel ve standartları ile yetkili kurumlar tarafından yayımlanan kurumsal idare prensiplerine ahenk derecesinin belirlenmesi emeliyle gerçekleştirilen derecelendirme hizmetini,
Katılım Finans Temelleri: İştirak finans sisteminde yer alması uygun görülmeyen konuların belirlenmesi emeliyle, uygulama, kapsam ve çerçevesi İştirak Finans Standartları İhtisas Konseyi tarafından belirlenen ve bu Kanun kapsamında yer alan tarafların uymakla yükümlü oldukları asılları,
Katılım Finans Faaliyeti: İştirak finans hizmet ve yatırımlarını, İştirak Finans Hizmeti: Müşteriler ile yahut müşterilerin nam yahut hesabına üçüncü taraflarla yapılan kontratlar çerçevesinde iştirak finans asıllarına uygun olan her türlü ticari ve finansal eser, süreç yahut uygulamayı,
Katılım Finans Kuruluşu: Bankacılık Kanunu, Sermaye Piyasası Kanunu, Sigortacılık Kanunu, Ferdî Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu yahut Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında, tüm faaliyetlerini iştirak finans temel ve standartlarına nazaran yürütmek suretiyle iştirak finans faaliyetinde bulunan kuruluşlar ile İştirak Finans Kuruluşları Kümesini,
Katılım Finans Kurumu: Bankacılık Kanununda tanımlanan iştirak finans kurumunu,
Katılım Finans Sistemi: İştirak finans kuruluşları, iştirak finans faaliyetleri ve bunları düzenleyen kurallardan oluşan yapıyı,
Katılım Finans Standartları: İştirak finans faaliyetlerinin iştirak finans asıllarına uygun olarak icrasını sağlamak emeliyle Heyet tarafından yayımlanan uygulama kurallarını,
Katılım Finans Yatırımı: Finans kuruluşlarının, tabi oldukları mevzuat çerçevesinde iştirak finans temellerine uygun olarak gerçekleştirdikleri her türlü yatırım sürecini,
Kontrol: Bankacılık Kanununda tanımlanan denetim kavramını,
Kurul: İştirak Finans Standartları İhtisas Şurasını,
Yetkili Kurum: İlgisine nazaran Hazine ve Maliye Bakanlığını, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunu, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunu, Sermaye Piyasası Şurasını, Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumunu, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasını ve ilgisine nazaran başka düzenleyici ve denetleyici kurumları tabir edecek.
Katılım finans faaliyetleri
Katılım finans kuruluşları faaliyet müsaadesi bakımından tabi oldukları kanunlarda yer alan kararlar gizli kalmak kaydıyla mezkur kanunlarda tanımlanan iştirak finans temel ve standartları ile uyumlu faaliyet hususlarının yanı sıra; iştirak finans temel ve standartları ile uyumlu olması kuralıyla gayrimenkul, emtia, hizmet, maddi ve gayri maddi varlıkların alım satımı yahut kiralanması; 13 Ocak 2011 tarihli Türk Ticaret Kanununda düzenlenen sermaye şirketi biçiminde yahut taraflar ortasında imzalanan vadeli iştirak mukavelesine dayalı proje bazında her türlü paydaşlık ve karz süreçlerini iştirak finans temel ve standartları ile uyumlu olması kaidesiyle kendi nam ve hesaplarına yürütebilecek.
Katılım finans kuruluşları, Heyet tarafından belirlenen iştirak finans temel ve standartlarına nazaran faaliyet gösterecek.
Katılım finans kuruluşlarının finansman süreçlerinde başvurdukları alım, satım, iştirak yahut kiralama usullerine ait kontratlarda, iştirak finans kuruluşunun bizatihi kendisi, bağlı paydaşlığı yahut iştiraki vasıtasıyla alan, satan, ortak, kiralayan yahut kiracı sıfatıyla taraf olarak yer alması ve bu konuya ilgili süreç hasebiyle tanzim edilen dokümanlarda açıkça yer verilmesi koşul olacak.
Katılım finans faaliyetinde bulunmaya ait sınırlar
Katılım finans kuruluşları dışında hiçbir gerçek yahut hükmî kişi direkt yahut dolaylı olarak bu kanunla düzenlenen bir iştirak finans kuruluşu olduğu yahut iştirak finans kuruluşu üzere faaliyet gösterdiği izlenimini doğuracak kelam ve tabirleri ticaret unvanında, her türlü doküman, ilan ve reklamlarında yahut kamuoyuna yaptığı açıklamalarda kullanamayacak. Bu kararlar, sadece kapsamda belirtilen finans kuruluşlarının iştirak finans faaliyetleri ile sonlu olmak ve ticaret unvanı dışındaki her türlü doküman, ilan, reklam ve kamuoyuna yapılan açıklamalarla hudutlu kalmak üzere ilgili kuruluşlar hakkında uygulanmayacak.
Kuruluş, birleşme, bölünme ve dönüşüm
Türkiye’de kurulacak bir iştirak finans kuruluşunun yetkili kurumlara yapılacak kuruluş müsaadesi müracaatında, kuruluşun şirket mukavelesinde yahut şirket mukavelesinin bulunmaması halinde buna karşılık gelen dokümanlarında iştirak finans temel ve standartlarına uygun olarak faaliyet göstereceğini beyan etmesi, ilgili kuruma yürüteceği iştirak finans faaliyetlerine ait iş planını sunması kaide olacak. Bu kararlar, merkezi yurt dışında bulunan iştirak finans kuruluşlarının Türkiye’de şube açma müracaatlarında da uygulanacak.
Türkiye’de faaliyette bulunan bir iştirak finans kuruluşunun bölünmesi, başka bir yahut birden fazla finans kuruluşu ile birleşmesi, iştirak finans kuruluşu olmayan bir kuruluşun iştirak finans kuruluşuna dönüşmesi, heyet tarafından belirlenen standartlar da göz önünde bulundurularak, ilgili kanunlarda yer alan kararlar gizli kalmak kaydıyla, yetkili kurumların müsaadesiyle gerçekleştirilecek.
Yönetim organının sorumluluğu
Bu kuruluşların iştirak finans temel ve standartlarına uygun olarak faaliyet göstermesine yönelik gerekli yapı ve süreçlerin tesis edilmesi ve işletilmesinden kelam konusu kuruluşların idare organları sorumlu olacak.
Katılım finans kuruluşları bünyelerinde, faaliyetlerinin iştirak finans temel ve standartlarına uygunluğunu sağlamak üzere karar almak ve kıymetlendirme yapmakla vazifeli taban 3 üyeden oluşan bir müracaat komitesi tesis etmekle yükümlü olacak.
Danışma komitesi, iştirak finans kuruluşunun üst idare ve ilgili bütün tarafların tesirinden uzak ve bağımsız formda çalışacak ve karar alacak. Komite, şura tarafından belirlenen temel ve standartlar ile alınan genel nitelikli kararlara ters kararlar alamayacak.
Danışma komitesi üyelerinin en az üçte ikisi için İslam hukuku alanında, öbür üyeler için iktisat, işletme, finans yahut İslam iktisadı yahut finansı alanlarında doktora derecesine ve en az 5 yıllık mesleksel tecrübeye sahip olması kuralı aranacak.
Danışma komitesi üyeliğine atanacakların, aranan kaideleri taşıdıklarını gösteren dokümanlarla birlikte heyete bildirilmesi ve konseyin uygun görüşünün alınması koşul olacak. Bildirimden itibaren 7 iş günü içerisinde şura tarafından olumsuz görüş bildirilmemesi durumunda ilgili şahısların ataması yapılabilecek.
Uyum, iç denetim ve iç kontrol faaliyetleri
Katılım finans kuruluşları, faaliyetlerinin iştirak finans temel ve standartları ile müşavere komitesi kararlarına uygun olarak yürütülmesini sağlamak gayesiyle gerekli ahenk ve iç denetim faaliyetlerini yürütecek.
Katılım finans kuruluşları, faaliyetlerinin iştirak finans temel ve standartları ile müracaat komitesi kararlarına uygun olarak yürütüldüğü konusunda kuruluşun üst idaresine, ortaklarına ve öbür paydaşlarına teminat sağlamak emeliyle iç kontrol faaliyetleri yürütecek.
Katılım finans iç kontrol faaliyetleriyle iştirak finans iç denetim ve ahenk faaliyetlerinin yeterliği ve aktifliği pahalandırılacak, kuruluşun faaliyetlerinin iştirak finans temel ve standartları ile müşavere komitesi kararlarına uygunluğu denetlenecek.
Bağımsız kontrol ve derecelendirme
Finans kuruluşlarının iştirak finans asılları ile standartlarına ve istişare komitesi kararlarına ahengine ait bağımsız kontrol; Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumu tarafından şuranın görüşü alınarak yetkilendirilmiş bağımsız kontrol kuruluşlarınca yerine getirilecek. Bağımsız kontrol kuruluşları, yaptıkları faaliyetler münasebetiyle Türk Ticaret Kanunu’nun denetçilere ait kararları uyarınca sorumlu olacak.
Finans kuruluşlarının iştirak finans derecelendirmesi Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilmiş ve şura tarafından uygun görülen derecelendirme kuruluşları tarafından yapılacak. Derecelendirme kuruluşları, yaptıkları faaliyetler münasebetiyle Türk Ticaret Kanununun denetçilere ait kararları uyarınca sorumlu olacak.
Finans kuruluşları, iştirak finans temel ve standartlarına uygun olarak sundukları eser ve hizmetlerinin işleyişi, kontrat kararları ile tarafların hak ve yükümlülükleri konusunda müşterilerini ve kamuoyunu faal formda bilgilendirmekle yükümlü olacak.
Kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olarak kamu hukuksal kişiliğine haiz, idari ve mali özerkliğe sahip Türkiye İştirak Finans Kuruluşları Birliği kuruluyor.
Haber
Karanafil Küme Libya ve Afrika’da kıymetli işler alıyor
Karanfil Küme İdare Heyeti Lideri Murtaza Karanfil, Türkiye’nin önde gelen şirketlerinin Libya ve Afrika’da kıymetli işler almaya başladığını kaydetti.
Karanfil Küme’den yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Karanfil, bilhassa Libya’da yatırım yapmak için önemli bir potansiyel olduğunu, Türk iş insanları olarak Afrika ve yakın bölgelere sattıkları ya da satacakları eserleri Libya’da daha uygun fiyata üretebilir, bu sayede hem bölgede hem de dünya genelinde Çin’in liderliğini dahi zorlayabilecek bir güce ulaşabileceğini belirtti.
Jeopolitik pozisyonunun pahası ve bugünün dünyasının muhtaçlıkları göz önünde bulundurulduğunda Afrika’nın ne kadar kıymetli olduğunun bir sefer daha anlaşıldığını lisana getiren Karanfil, bu kıtanın hem global güçlerin dış siyasetlerinde öncelik verdikleri hem de tarih boyunca denetim etmek istedikleri kıymetli bir bölge olduğunu açıkladı.
Karanfil, gelecek yüzyıl boyunca dünyanın neredeyse tamamının Afrika’ya yöneleceğine vurgu yaparak, ‘Küresel tertibin getirmiş olduğu hakimiyet alanını genişletme siyasetleri yarışında geri kalmamak için, dış ticaret reformlarımızı Afrika’ya hitap edecek biçimde tasarlayıp geliştirmeliyiz.’ sözlerini kullandı.
Libya’nın, stratejik pozisyonu prestijiyle dünya tarihinde her vakit kıymet teşkil ettiğini aktaran Karanfil, bu ülkenin hem devletin hem de özel bölümün yatırım projeleri ile yer alabileceği dünya üzerindeki en değerli cazibe merkezlerinden olduğunun altını çizdi.
Karanfil, Libya’da 24 Aralık 2021’de yapılması planlanan lakin hayata geçirilemeyen seçimler sonrası yaşanan belirsizliğe işaret ederek, şunları kaydetti:
‘Böyle bir ortamda tarafları bir ortaya getirmek ve diyalog kanallarını genişletmek için gayret gösteren Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdoulaye Bathily, Libya’da seçim çıkmazındaki tarafları bir ortaya getirilerek diyalog kanallarını genişletme teşebbüsleri hayli pahalıdır. Türkiye ise birinci andan itibaren Libya’nın tekrar inşa ve kendi öyküsünü oluşturma isteğini görmüştür. Bu noktada gerekli hassasiyeti göstermiş ve göstermeye de devam etmektedir. Öbür taraftan iş yapma kabiliyeti yüksek bir ülke olan Türkiye, birçok alanda geliştirdiği projeleriyle de memleketler arası alanda rüştünü tekraren ispatlamıştır. Libya Afrika için değerli. Libya’da belirsizliğin bitmesi bölgesel huzur demektir.’
Karanfil Küme İdare Heyeti Lideri Karanfil, Türkiye’nin birinci andan itibaren Libya’nın tekrar inşa etme ve kendi kıssasını oluşturma isteğini gördüğünü, bu noktada gerekli hassasiyeti gösterdiğini ve göstermeye de devam ettiğini belirtti.
İş yapma kabiliyeti yüksek bir ülke olan Türkiye’nin birçok alanda geliştirdiği projeleriyle de milletlerarası alanda rüştünü tekraren ispatladığına değinen Karanfil, ‘Güncel olarak en son 3 Ekim 2022 tarihinde Türkiye ve Libya ortasında imzalanan stratejik mutabakatlar göstermektedir ki, kamu ve özel kesim ilgilerinde geniş ve derin ticari iş birliği planlarını yapmaya imkan tanımaktadır.’ açıklamasında bulundu.
günlük 1,2 milyon varile yakın petrol üretimi
Karanfil, Türkiye ile Libya ortasında sanayi, lojistik, petrokimya ve gayrimenkul üzere sayısız dalda iş birliği fırsatı olduğunu belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
‘Bu kesimlerde yapılacak yeni iş birlikleri hem Türkiye’nin Afrika’ya ihracatında hedeflediği 50 milyar dolarlık sayıya katkı sağlayacak hem de iki ülke ortasındaki 15 milyar dolarlık ticaret hacmi gayesine kolay kolay ulaşılmasını sağlanacaktır. Öte yandan Libya’dan hareketle 1,5 milyarlık Afrika kıtasındaki nüfusun tamamına direkt tesir edecektir. Türk iş insanları, Afrika ülkelerinde kıymetli projelerin sorumluluğunu üstlenerek önlerindeki fırsatları değerlendirmeye başlasalar da her alanda çok daha büyük potansiyele sahip olduğumuzun gerçeğini unutmamak gerekiyor.’
Karanfil, bu potansiyeli yakalamaya çaba etmeleri ve mevcut konjonktüre uygun siyasetler geliştirmeleri gerektiğine işaret ederek, memleketler arası lojistik ağında Afrika’nın kapısı olarak nitelendirilen Libya ile iş birliklerinin geliştirilmesinin büyük değer arz ettiğini vurguladı.
Karanfil, son günlerde Türk şirketler açısından Afrika’da hoş gelişmeler yaşandığını söz ederek, ‘Türkiye’nin önde gelen şirketleri Libya ve Afrika’da değerli işler almaya başladı. Dünyanın birçok coğrafyasında çalışan bir Türk şirketi Senegal’de 300 MW’lik santral projesini üstlenmiş durumda. Birebir şirket Libya’da önümüzdeki ay büyük bir elektrik santrali projesine başlıyor.’ açıklamasında bulundu.
Türk şirketlere bölgeye yeni yatırımlar yapma davetinde bulunan Karanfil, bilhassa lojistik ve güç kesimlerinde önemli fırsatlar bulunduğunun altını çizdi.
İki ülkenin 4 milyar dolarlık ticaret hacmi bulunuyor
Karanfil, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi olan Libya’nın halihazırda günlük 1,2 milyon varile yakın petrol ürettiğini ve yıllık 30 milyar dolarlık gelir elde ettiğini kaydederek, bu ülkenin petrokimya, turizm, sıhhat, madencilik ve yapı kesimi üzere her alanda yatırıma gereksiniminin bulunduğunu belirtti.
İki ülke ortasında yaklaşık 4 milyar dolarlık ticaret hacminin bulunduğunu lisana getiren Karanfil, kelamlarını şöyle tamamladı:
‘Libya’daki tüm istikrarsızlık durumuna karşın ulaşmış olduğumuz ticaret hacmimizi önünde bulundurduğumuzda Afrika’nın adeta giriş ve çıkış kapısı olarak isimlendirdiğimiz Libya ile global siyasetler karşısında son derece güçlü bağlar kurabiliriz. Libya, bugün hayatın devamlılığı için dokumadan mermere, besinden mobilyaya kadar birçok eseri ithal ediyor. Bu durum ülkede yatırım yapmak için önemli bir potansiyel olduğunu da gösteriyor.
Türk iş insanları olarak Afrika ve yakın bölgelere sattığımız ya da satacağımız eserleri Libya’da daha uygun fiyata üretebilir, bu sayede hem bölgede hem de dünya genelinde Çin’in liderliğini dahi zorlayabilecek bir güce ulaşabiliriz. Bu durum yalnızca üretimde değil sağlıktan turizme kadar birçok alanda geçerlidir. Yapılacak olan lojistik işbirliği ile iki ülke ortasındaki bağların derinliği, memleketler arası konjonktürde başka ülkelere de örnek teşkil edeceği üzere adeta oyun değiştirici, istikrarları sarsıcı ve kıymetli bir etkiyi de ortaya çıkaracaktır.’
Haber
SPK, birinci halka arzlarda kişisel yatırımcıları eşitledi
Halka açık olmayan iştiraklerin hisselerinin birinci halka arzında “II-5.2 sayılı Sermaye Piyasası Araçlarının Satışı Tebliği’nin (Tebliğ)” ilgili kararları yerine yeni bir karar alınıncaya kadar “Payların Birinci Halka Arzında Uygulanacak Satış Teknikleri ve Dağıtım Asıllarına Ait Şura Unsur Kararı” uygulanacak.
Buna nazaran, halka arz edilen hisselerin piyasa pahası 750 milyon TL ve altı olan halka arzlarda “Borsa’da Satış” metodunun uygulanması zarurî olacak. Evvelki prensip kararında bu meblağ 250 milyon TL seviyesindeydi.
Tüm yatırımcılara eşit dağıtım yapılacak
Halka arz edilen hisselerin piyasa bedeli 750 milyon TL üzeri olan halka arzlarda borsa dışında talep toplama yoluyla satış formülünün kullanılması durumunda; ferdi yatırımcı kümesindeki tüm yatırımcılara eşit dağıtım yapılacak, oransal dağıtım yolu uygulanmayacak.
Yatırımcı bazında talepte bulunulabilecek hisse meblağı, kelam konusu yatırımcının dâhil olduğu kümeye tahsis edilen toplam meblağın dörtte birini geçemeyecek.
Söz konusu sınırlama PYŞ bazında ve yüzde 3 olarak uygulanacak
Yeterli talep olması halinde, yurt içi kurumsal yatırımcı kümesinde her bir yatırımcı bazında dağıtılacak hisse fiyatı, halka arz edilen hisselerin toplam fiyatının yüzde 1’ini aşmayacak formda belirlenecek. Bir portföy idare şirketinin (PYŞ) kurucusu ve/veya yöneticisi olduğu fonlar açısından kelam konusu sınırlama PYŞ bazında ve yüzde 3 olarak uygulanacak.
Yatırımcı kümesi kapsamında değerlendirilmeyecek
Karara nazaran daha evvel kurumsal yatırımcı olarak bedellendirilen kimi kurum ve kuruluşlar kişisel yatırımcı kapsamında alındı. PYŞ’ler, aracı kurumlar ve yatırım ve kalkınma bankaları tarafından ferdî portföy yöneticiliği kontratı imzalamış olduğu müşterileri ismine iletilen talepler ile gayrimenkul yatırım fonları, teşebbüs sermayesi yatırım fonları, unvanında hür ve/veya özel ibaresi yer alan yatırım fonlarının ilettiği talepler kurumsal yatırımcı kümesi kapsamında değerlendirilmeyecek. Birebir halde SPK 19 Ocak’ta aldığı kararla etkin toplamı, yıllık net hasılatı ve öz sermayesi belli bir yükseklikte olan kuruluşların kurumsal yatırımcı kapsamında sayılmaması uygulamasını devam ettirdi.
Tahsisat oranından başka kümelere kaydırma yapılamayacak
İzahnamelerde halka arzda içsel bilgiye ulaşabilecek şahıslar listesinde yer alan bireyler ve bunların eşleri ile birinci derece kan ve sıhri hısımları, sadece yurt içi ferdî yatırımcı kümesi kapsamında talepte bulunabilecek. Bu bireyler artık çalışanlara ayrılan tahsisat kümeleri üzere başka kümelerden talepte bulunamayacak.
Talep toplama müddeti sonunda bir yatırımcı kümesine tahsis edilen meblağı karşılayacak fiyatta talep gelmesi durumunda, anılan kümenin tahsisat oranından başka kümelere kaydırma yapılamayacak.
Kalan kısım serbestçe öteki kümelere aktarılabilecek
Kâfi talep gelmeyen yatırımcı kümesi olması durumunda ise o kümeye ilişkin tahsisatın karşılanamayan kısmı öncelikle varsa karşılanamayan taleplerin karşılanması emeliyle yurt içi ferdî yatırımcı kümesine aktarılacak. Bu transfer sonrasında yahut yurt içi ferdî yatırımcı kümesine tahsis edilen kadar talep gelmemesi durumunda kalan kısım serbestçe öteki kümelere aktarılabilecek.
Kurumsal yatırımcıların kendi portföyleri için aldıkları hisseler hiçbir suretle kişisel yatırımcı hesaplarına aktarılamayacak. Aracı kurumlar, yatırım ve kalkınma bankaları ile portföy idare şirketlerinin müşterilerinin portföyü için talepte bulunması durumunda, talebin müşterinin ilişkin olduğu yatırımcı kümesinden yapılması ve Bildirim md. 18/3 uyarınca müşterinin ilgili yatırımcı kümesine ait aranan nitelikleri taşıdığına ait gerekli evrakların talep formuna eklenmesi gerekecek.
Halka arzı takip eden periyot için kimi temeller belirlendi
Sermaye piyasasının emniyetli, şeffaf, aktif, istikrarlı, adil ve rekabetçi bir ortamda işleyişinin ve gelişmesinin sağlanmasını temin etmek üzere halka arzı takip eden devir için de birtakım temeller belirlendi. Dağıtımdan hisse alan yatırımcılar, dağıtım listesinin katılaşmasını takiben hesaplarına aktarılan hisseleri, hisseler hesaplarına geçtiği tarihten itibaren 90 gün boyunca borsa dışında satamayacak, öteki yatırımcı hesaplarına virmanlayamayacak yahut borsada özel buyruk ile ve/veya toptan satış sürecine bahis edemeyecek.
Payları halka arz edilen paydaşlığın mevcut ortaklarının sahip oldukları hisseler için (varsa halka arz edilen kısım hariç) bu kısıtlama, izahname onay tarihinden itibaren 180 gün boyunca ve borsada satışı da kapsayacak biçimde uygulanacak.
İlke kararları yürürlükten kaldırıldı
Kararda ayrıyeten mevcut düzenlemeler uyarınca taleplerin kabul edilmesi ve dağıtımın temellere uygun olarak yapılmamasından ihraççı ve/veya halka arz eden ile yetkili kuruluş ya da varsa konsorsiyum başkanı ve eş önderler sorumlu olduğu konusuna vurgu yapıldı.
Konuya ait daha evvel 2021 yılında ve bu yılın ocak ayında alınan unsur kararları yürürlükten kaldırıldı.
Haber
11 vilayette 67 bin konutun üretim süreci başladı
Hatay Afet Uyum Merkezi’ndeki toplantının akabinde açıklamalarda bulunan Kurum, zelzele bölgesindeki süreçler tamamlanana kadar tüm gruplarla alanda olacaklarını belirtti.
Bakan Kurum, 11 vilayette yaklaşık 2,5 milyon vatandaşın çadır ve konteyner kentlerde yaşadığını aktararak, AFAD uyumunda, gelecek süreçte kurulacak 100 bin konteyner düşünüldüğünde 500 bin kişinin daha en geç mayıs ayının başına kadar bu alanlara yerleştirilmesinin hedeflendiğini söyledi.
11 vilayetimizdeki askı sürecini başlatmış olacağız
İllerden gelen taleplere nazaran çelik, prefabrik, konteynerden süreksiz ömür alanları kurulumuna Emlak Konut ve TOKİ ile takviye verdiklerini tabir eden Kurum, öbür taraftan enkaz kaldırma çalışmalarının devam ettiğine kaydetti.
Bakan Kurum, hasar tespit çalışmalarının da sürdüğünü anlatarak, “Gaziantep, Kahramanmaraş, Adıyaman, Kilis, Osmaniye, Elazığ, Hatay ve Diyarbakır olmak üzere 8 vilayetimizde hasar tespit çalışmaları tamamlanmış durumda. Öbür vilayetlerimizde de sona yaklaştık. İnşallah önümüzdeki günlerde tamamlayıp 11 vilayetimizdeki askı sürecini başlatmış olacağız.” diye konuştu.
2 milyon 31 binada inceleme yapıldı
Depremden etkilenen vilayetlerde 5 milyon 646 bin bağımsız kısımdan oluşan 2 milyon 31 binada inceleme yapıldığını bildiren Kurum, 6 Şubat’tan sonra meydana gelen zelzelelerin akabinde da tespit çalışmaları yapıldığını vurguladı.
Bakan Kurum, bu çerçevede 894 bin bağımsız kısımdan oluşan 312 bin binanın acil yıkılacak, ağır hasarlı, yıkık yahut orta hasarlı olduğunun tespitinin yapıldığını belirterek, “Depremden en çok etkilenen vilayetlerimizin başında Hatay’ımız. Hatay’da 333 bin 825 bağımsız kısımdan oluşan 99 bin binanın yıkık, acil yıkılacak, ağır yahut orta hasarlı olduğunun tespitini yapmış olduk.” tabirine yer verdi.
En büyük afet konut üretim seferberliği
Öte yandan yeni konutların imalinin bilimin, sanatın, kültürün ışığında, vatandaştan, esnaftan her türlü fikirleri alarak çalışmaları yürüttüklerine dikkati çeken Kurum, şunları kaydetti:
“Hatay’ımızda cumhuriyet tarihinin en büyük afet konut üretim seferberliği kapsamında 216 bini merkezler 34 bini köylerde toplamda 250 bin konutun üretim sürecini başlatmış bulunuyoruz. Biliyorsunuz, 21 Şubat’tan itibaren 11 vilayetimizde eş vakitli inşaat sürecini sürdürüyoruz.
TOKİ’mizin uyumunda süreci yürütüyoruz
7 bin 173’ü Hatay’da olmak üzere 54 bin afet konutunu merkezlerde, tekrar 2 bini Hatay’da olmak üzere 11 vilayetimizde 13 bin köy konutumuzun da ihalesi yapılmış oldu. Böylelikle 11 vilayetimizde gerek köylerimizde gerek vilayet ve ilçe merkezlerinde 67 bin konutumuzun ve köy konutumuzun imal sürecini başlatmış olduk. TOKİ’mizin uyumunda süreci yürütüyoruz. Gerek TOKİ Başkanlığı, gerek Emlak Konut Genel Müdürlüğü, gerekse Yapı İşleri Genel Müdürlüğümüzle birlikte süreci yürütüyoruz.”
“İhale yapılacak konut sayısını 319 bine çıkarmayı hedefliyoruz”
Nisan ve mayıs ayında ihalesi yapılması hedeflenen konut sayısı hakkında bilgi veren Kurum, “Nisan ve mayıs ayı içerisinde birinci etapta gerek köylerimizde gerek vilayet ve ilçe merkezlerinde ihalesini yapacağımız konut sayısını 319 bine çıkarmayı hedefliyoruz. Yeniden birinci etapta Hatay merkezde yaklaşık 60 bin konutumuzun ihalesini nisan, mayıs ayı içerisinde yapacağız. Akabinde da 650 bin konutu etaplar halinde hasar tespit tamamlanması süreciyle, gerek kentin içinde demografik yapısına uygun ve kentin dışında belirlediğimiz rezerv alanlarda imal sürecini yürütüyor olacağız.” halinde konuştu.
Bakan Kurum, kalıcı konutları, kentin muhtaçlıkları, kültürel ve demografik yapısını içine alacak anlayışla bilimin ışığında yapacaklarını yineleyerek, konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Yeniden Ulu Cami’mizin, Habib-i Neccar Cami’mizi, Kurtuluş Caddesi’ni aslına uygun halde inşa sürecini yürütüyor olacağız. Bu noktada merkezle alakalı master plan çalışması yürütüyoruz. Bu plan anlayışı içerisinde, Roma devrine ilişkin köprüleri dahi Amik Ovası’nda, Asi Irmağı’nda tekrar inşa edecek, tekrar ayağa kaldıracak, Hatay’ımızı, Anadolu’muzu tekrar yükseltecek anlayışta çalışmalarımızı yürütüyoruz.
20 yıl olduğu üzere her sarsıntıda, afette milletimize ne kelam verdiysek tıpkı kelamları tutma anlayışıyla Sayın Cumhurbaşkanımızın liderliğinde bu çalışmaları yapıyoruz. Dün nasıl Elazığ, Malatya, İzmir, Kastamonu, Rize, Bartın ve Antalya’daki afetlerde vatandaşlarımıza kelamlar verdiysek ve bu kelamları en kısa müddette tuttuysak, 1 yıl içerisinde onları sağlam inançlı konutlarına yerleştirdiysek, birebir anlayışla Hatay’ımızda ve başka 10 vilayetimizde de konutlarımızı ve iş yerlerimizi yapacağız. Kalıcı konutlarıyla camileriyle, yeşil alanlarıyla kentimizi daha da üste taşıyacak tekrar ayağa kaldıracak anlayışla çalışmalarımızı yapacağımızı tabir ediyorum.”
Haber
Kiracı mesken sahibi uyuşmazlıklarında yeni yönem
Kiracı ile mesken sahibi ortasındaki münasebete yönelik kararları de içeren “İcra ve İflas Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, TBMM Genel Konseyi’nde kabul edildi.
Kanuna nazaran, kira bağından kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmazların paylaştırılmasına ve iştirakin giderilmesine ait uyuşmazlıklar, Kat Mülkiyeti Kanunu’ndan kaynaklanan uyuşmazlıklar, komşu hakkından kaynaklanan uyuşmazlıklarda dava açılmadan evvel orta bulucuya başvurulmuş olması koşulu aranacak.
Gayrimenkul hukuku uzmanları, 1 Eylül 2023’te yürürlüğe girecek düzenlemeyi kıymetlendirdi.
“Ara bulucu tarafları çağırıp ikna onları ikna etmeye çalışacak”
Gayrimenkul Hukuku Derneği Lideri Ali Güvenç Kiraz, son devirde kiracı ile mal sahibi ortasındaki alakanın önemli formda bozulmasının, artan davaların ve sulh hukuk mahkemeleri ile icra mahkemelerinin kira mukavelesi kaynaklı ihtilaflar nedeniyle kilitlenmiş olmasının bu davalarla ilgili orta buluculuk sürecini gündeme getirdiğini söyledi.
Yeni düzenlemeyle kira kontratı kaynaklı ihtilaflarda orta bulucunun zarurî hale getirildiğini vurgulayan Kiraz, yasanın 1 Eylül’den itibaren geçerli olacağını, bu tarihten evvel açılacak tüm davaları ve tahliye talepli icra takipleri için orta bulucunun mecburî olmayacağını kaydetti.
Kiraz, “1 Eylül’den itibaren bir mal sahibi yahut kiracı, dava açmak istediği takdirde orta buluculuk sürecini geçmeden direkt dava açamayacak ve dava açsa bile davası yöntem tarafından reddedilecektir.” dedi.
O tarihten sonra orta bulucunun kendisine yapılan müracaat kapsamında tarafların argüman ve savunmalarını yazılı olarak alacağını ve sonrasında da tarafları uzlaşma görüşmesine davet edeceğini aktaran Kiraz, bu davete icabet edilmesi halinde taraflara yargılama sürecinin uzunluğunu, tüm tarafların aslında mutlu olamayacağını, önemli bir vakit ve güç kaybı oluşturacağını anlatacağını söyledi.
“Arabuluculuk düzeneği değerli bir vazifesi yerine getirecek”
Ali Güvenç Kiraz, tarafların orta bulucuda mutabakatı halinde uzlaşma tutanağıyla sisteme kayıt yapılacağını ve bir mahkeme kararı üzere süreç göreceğini belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ancak taraflar uzlaşamazlar yahut orta bulucu uzlaşma görüşmesine katılmazlarsa orta bulucu, uzlaşma konusunda olumsuz raporunu düzenleyecek ve bunu da yeniden sisteme kaydettirecektir. Artık bu uzlaşmazlık tutanağı sonrasında dava açma hakkı oluşacaktır. Bu kademe geçilmeden katiyen dava açılamayacaktır. Kira tespit davaları açısından orta buluculuk düzeneği kıymetli bir vazifesi yerine getirecek. Kesin bir yüzde verilemez lakin yüzde 40-50 üzere bir muvaffakiyet oranı öngörülebilir. Tahliye davaları açısından ise birebir iyimserlikte olamıyoruz. Şöyle ki mal sahiplerinin daha evvel görüştükleri ve ihtarname gönderdikleri kiracıları ile tahliye sürecinde uzlaşmadıklarını görüyoruz. Bu noktada tahliye davaları açısından orta buluculuk sürecinde muvaffakiyet oranını daha düşük olacağını düşünüyoruz.”
Kiraz, yeni düzenlemenin yalnızca kira mukavelesi kaynaklı ihtilafları değil, bilhassa site apartman hayatını yakından ilgilendiren kat mülkiyeti kaynaklı ihtilaflar içinde mecburî orta buluculuk kaidesinin getirildiğini, genelde çok rahat çözümlenebilecek komşuluk hukuku problemlerinin aslında orta bulucu vasıtasıyla çözülmesinin taraflar açısından çok yerinde bir uygulama olacağını söyledi.
Yine çok uzun yıllar süren paydaşlığın giderilmesi (izalei şuyu) davalarında da zarurî orta buluculuk koşulu getirildiğini aktaran Kiraz, “Hissedarların paylaşım yapmak istedikleri lakin uzlaşamadıkları ve gayrimenkullerinin düşük bedellerle satılmasının yolunu açan bu davalarda getirilen orta buluculuk kuralı hem süreyi kısaltacak hem de bedel kayıplarını engelleyebilecektir.” dedi.
Ara buluculuk mühleti ve orta bulucunun zarurî olduğu konular
Gayrimenkul Hukuku Enstitüsü Lideri Avukat Ali Yüksel de orta buluculuk sürecinin uyuşmazlık konusuna nazaran değiştiğini belirterek, “Ara buluculuk süreci toplamda 4 hafta sürüyor ve gerekiyorsa 1 hafta uzatılabiliyor. Bu mühlet ticari uyuşmazlıklarda 4 hafta ve gerekirse 2 hafta uzatılabiliyor, kira bağlantılarında bahis ticari ise 4 hafta sürüyor ve gerekirse 1 hafta uzatılabiliyor. Uyuşmazlık konusu ticari olmayan olağan kiralarda ise arabuluculuk mühleti 3 hafta oluyor ve gerekiyorsa 1 hafta uzatılabiliyor.” diye konuştu.
Yüksel, mecburî arabuluculuk kapsamına giren kira ihtilaflarına ait şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kira tespit davaları, kira uyarlama davaları ve kiralananın tahliyesi davalarının yanı sıra gereksinimden tahliye, borç ödememe sebebiyle tahliye, yeni malik gereksinimi sebebiyle tahliye, 10 yıllık mühletin dolması sebebiyle tahliye, arsa müddetinin dolması sebebiyle tahliye, arazi kirası sebebiyle tahliye, kiracının verdiği hasar ve depozitonun geri alınması hususlarındaki uyuşmazlıklarda arabulucuya gitmek mecburî olacak. Ayrıyeten aidat ödemeleri, işgal edilen yerlerle ilgili bahisler ve genel heyetlerle ilgili kat mülkiyeti kanunundan kaynaklanan uyuşmazlıklarda da arabuluculuk zarurî olacak.”
Yüksel, binalarda yahut topraklarda duman, pis su, koku ve gibisi hususlarda komşunun rahatsız edilmesi; ağaçların komşu toprağa taşması ve topraktan geçilmesi üzere mevzular ile taşınmaz devranı yahut birebir hakların arabulucuda düzenlenebileceğini anlattı.
Ali Yüksel, miras hukukunun kapsam içinde olmadığını kelamlarına ekledi.
Haber
Alibaba’dan global piyasalara doping tesiri
Çin’in en önemli teknoloji şirketlerinden Alibaba Group’un altı üniteye ayrılacağı yine yapılandırma planı, hükümetin bölüme yönelik sert müdahalelerinin sonuna işaret ederken şirketin payları, Çin’in en önemli teknoloji payları ile birlikte yükseldi.
Jack Ma tarafından kurulan teknoloji holding şirketi Alibaba, bölünme sonucu oluşacak altı ünitesinin birçok için dışarıdan ortak alma ya da halka arz seçeneklerini değerlendireceğini dün açıklayarak, 24 yıllık tarihindeki en kapsamlı tekrar yapılanmayı duyurdu.
Alibaba’nın ABD borsalarında süreç gören payları dün %14.3 yükselirken Hong Kong borsasındaki payları de bugün %16.3 artışla bölgedeki borsaları üst çekti.
Pictet Asset Management’ın Asya piyasalarından sorumlu yöneticisi Jon Withaar, “Bu gelişmenin, Alibaba üzerinde düzenleyici kurumların yarattığı baskının sonuna yaklaştığımızın bir işaret olduğunu düşünüyor ve düzenleyici kurumların artık şirkete daha âlâ davranacağını kestirim ediyoruz” açıklamasını yaptı.
Çin hükümeti birkaç yıldır yeni jenerasyon internet, özel eğitim ve gayrimenkul şirketlerinin faaliyetlerini ve büyümelerini kısıtlayan adımlar atıyor. Kısıtlamalar şirketlerin piyasa bedellerinin keskin formda azalmasına ve yatırımcıların Çin piyasalarına olan iştahının azalmasına yol açtı.
Alibaba’nın tekrar yapılanma planı ile birlikte yatırımcılarda katı düzenlemelerin artık gevşetileceği beklentisi oluştu.
Alibaba yine yapılanma planı hakkında yarın TSİ 0300’da yatırımcı toplantısı düzenleyecek.
Zor periyodun sonu?
Alibaba son yıllarda Çinli düzenleyici kurumların odak noktası haline geldi. Düzenleyici kurumlar şirketin e-ticaret alanında monopolleşme eğilimleri gösterdiğini belirtmiş; bulut bilişim ünitesi data güvenliği açısından, kargo teslimat ünitesi ise çalışma şartları açısından incelemelere tabi tutulmuştu.
CMC Markets analisti Tina Teng, Alibaba’nın yine yapılanmasının Çin’deki misal teknoloji devlerinin de tekrar yapılanmasının önünü açabileceğini belirtti.
Teng, “Bu holdinglerin inhisar gücünü parçalamaya yardımcı oluyor ve münasebetiyle Çin hükümetinin monopolleşme meselelerine yönelik kapsamlı düzenlemeleriyle uyumlu hale getiriyor” sözlerini kullandı.
Stansberry Research’ün Çin teknoloji kesiminden sorumlu analisti Brian Tycangco yine yapılandırmanın ünitelerin piyasa bedellerini destekleyeceği üzere şirketleri devlet düzenlemelerinden de koruyacağını belirtti.
Tycangco Reuters’a, “Bundan sonra oluşturulacak yeni düzenlemeler muhtemelen şirketin tamamını değil, sadece o düzenlemeyle kontaklı olan ünitesini etkileyecektir” açıklamasını yaptı.
Haber
Varlık Barışı müracaat müddeti cuma günü doluyor
Varlık Barışı’na müracaat ve yıllık gelir beyanı için mühlet cuma günü doluyor. Gerçek bireyler tarafından 2022 yılında elde edilen ticari yarar, zirai kar, özgür meslek yararı, fiyat geliri, gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri), menkul sermaye iradı ile öbür kar ve iratlar (değer artışı çıkarı ve arızi kazançlar) için yıllık gelir vergisi beyannameleri 31 Mart Cuma günü saat 23.59’a kadar verilebilecek.
6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar nedeniyle zorlayıcı sebep hali ilan edilen yerlerde mükellefler tarafından verilmesi gereken beyannameler, 15 Ağustos’a kadar sunulabilecek ve bu beyannamelere istinaden tahakkuk edecek vergiler 31 Ağustos’a kadar ödenebilecek. Zorlayan sebep hali kapsamında olan mükellefler, bu tarihlerden evvel vergi beyannamelerini vererek ödemede bulunabilecek.
2022 yılında elde edilen gelirlere ait verilecek yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden tahakkuk eden gelir vergisi, bu yılın mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenecek. Birinci taksitin, damga vergisiyle birlikte 31 Mart’a, ikinci taksitin 31 Temmuz’a kadar ödenmesi gerekiyor. Mükellefler, vergilerini İnteraktif Vergi Dairesi ve GİB taşınabilir uygulaması üzerinden, mutabakatlı bankaların kredi ve banka kartları yahut banka hesabından, yabancı ülkede faaliyet gösteren bankaların kredi kartları, banka kartları ve öteki ödeme prosedürleriyle mutabakatlı bankaların şubelerinden, alternatif ödeme kanallarından (internet bankacılığı, telefon bankacılığı, taşınabilir bankacılık), PTT iş yerlerinden, tüm vergi dairelerinden ödeyebilecek.
Mükelleflerin bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, 2022 yılı için toplam 9 bin 500 liralık istisna meblağını aşanlar, tevkifata tabi iş yeri kira gelirlerinin brüt fiyatı 2022 yılı için 70 bin liralık beyanname verme sonunu aşanlar ile mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirlerden kesinti ve istisna uygulamasına mevzu olmayan ve fiyatı 2022 yılı için 3 bin 800 liralık hududu aşanlar yıllık beyanname verecek.
Vergi incelemesi yapılmayacak
Öte yandan, gerçek ve hukuksal bireyler, yurt dışında ve içinde bulunan birtakım varlıkları için 31 Mart’a kadar bildirim yahut beyanda bulunarak Varlık Barışı uygulamasından yararlanabilecek.
Varlık Barışı ile gerçek ve hukukî şahısların yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul değer ve öteki sermaye piyasası araçlarının yurda getirilerek ulusal iktisada kazandırılması ve bu varlıkların gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince yasal defter kayıtlarına alınması amaçlanıyor. Bildirilen yahut beyan edilen varlıklara isabet eden meblağlara ait hiçbir suretle vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacak. Ayrıyeten, 2023 yılı emlak ve etraf paklık vergisinin birinci taksiti 1 Mart-31 Mayıs devrinde ödenecek.
Haber
“KOBİ bankacılığı lafta kalıyor, ticari krediler sıkıntılı”
Nurdoğan Arslan ERGÜN
Ayrıca kredi tahsislerinde sektörel ayrım yapıldığına dikkat çekiliyor. Türkiye genelinde 3.4 milyon KOBİ bulunuyor. 2023’e personellik, güç üzere maliyetlerin gölgesinde giren işletmelerin birçoğunda, zelzele afeti ve seçim iktisadının de yansımalarıyla yılsonuna kapanma ya da küçülme yaşanacağı öngörülüyor.
Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler Derneği (KOBİDER) Lideri Nurettin Özgenç’e nazaran bankaların ‘KOBİ bankacılığı’ açıklamaları lafta kalıyor. “Bu durum kamu bankalarında da özel bankalarda da aynı” diyen Özgenç, kamuoyuna ‘destek’ formunda yansıyan açıklamaları gerçekçi bulmuyor. Özgenç, “Kredi alma kuralları çok ağır. KOBİ’ler alabildiği kredilerle de fakat bir evvelki kredi borcunu kapatıyor” dedi.
“Özelde vadeler az, kredide kurallar ağır”
Ticari kredilere müracaatta yaşanan zorluklara işaret eden Özgenç, “‘KOBİ bankacılığı yapıyoruz’ deniliyor.
Ama bunlar lafta kalıyor. Aksiyona geçtiğiniz vakit gidiyorsunuz şubeden şubeye gönderiliyorsunuz. Bu sefer de skorunuz müsait değil diye kişisele yönlendiriliyorsunuz. Bankalar riski göremedikleri gerekçesiyle vadeleri düşürdü.
Eskiden 24-36 ay olan vadeler 9-12 aya düştü. Bitince tekrar başvurmanız gerekiyor, bu da tekrar belge parası, hayat sigortası, banka masrafı demek. Uygulama maalesef söylemdeki üzere olmuyor” dedi.
Bankaların tüketimden çok üretimi desteklemesini isteyen Özgenç, otomotiv, gayrimenkul üzere alanlardaki kredi dayanaklarının üretim odaklı da yayılması gerektiği yorumunu yaptı.
“Kredi verilirken bölüm seçiliyor”
Kamu bankaları kredilerinde de benzeri problemlere işaret eden Özgenç, şöyle devam etti: “Halk Bankası yüzde 7.5 üzere düşük faizle 500 bin lira kredi veriyor lakin burada da sektörel ayrım yapılıyor. Bu türlü dayanaklar açıklandığı vakit kimler alabilmiş diye alanda araştırma yapıyoruz.
Kredi esnafa verilecekse dokuma de olabilir, mobilya da kuyum da. Esnafın bir bütün olarak ele alınması lazım. Biz ‘banka parayı dağıtsın’ demiyoruz lakin esnafa nitekim can suyu olsun. Bankalar güneşli vakitte havada tuttukları şemsiyeyi yağmurlu havada kapatmasın.”
2023’te kapanan olacak, istihdam düşecek
KOBİ’lerin kendi kaynaklarından fazla takviyelerle ayakta kalabildiğini lisana getiren Özgenç, 2023’ün esnaf ve küçük işletmeler için külfetli geçeceğini belirtti.
Özgenç’in öngörüsüne nazaran, güç, personellik üzere süregelen maliyetlerin yanında sarsıntının tesiri ve 14 Mayıs’ta yapılacak seçim de KOBİ’lere yük getirecek. Bu da işi döndürmekte zorlanan işletmelerde kapanma, daralma ve istihdam kaybı yaratacak. “Birçok işletme yüklerinden kurtulmak isteyecek” diyen Özgenç, işletmelerin ayakta kalabilmesi için finans kuruluşlarını ‘elini taşın altına koymaya’ davet etti.
Özgenç, “Bu bir piramit üzere; küçük işletmeden başlar büyüklere hakikat yayılır. 3 milyondan fazla KOBİ var. Bunların ayakta kalması gerekiyor” diye konuştu. Özgenç, bu noktada endüstricilerden de esnafa takviye beklediklerini iletti.
“Semtlerde esnafa kısıtlama getirilsin”
Diğer yandan Nurettin Özgenç, tek bölge, cadde içerisinde tıpkı meslek kümesine sahip birçok esnafın bulunmasını da eleştirdi.
Türkiye’de Ticaret Kanunu olmasına karşın esnafa bir standart oturtulamadığını söyleyen Özgenç, “Bir bakıyorsunuz tıpkı semtte 20 tane berber, 30 tane ikramlık eşyacı, 10 tane kuruyemişçi oluyor. Meğer eczanelerde olduğu üzere bir kota olmalı, belediyeler de ona nazaran müsaade vermeli” dedi.
Bu hususta KOBİDER olarak 3 mahallî belediye ile görüştüklerini açıklayan Özgenç, şimdi olumlu karşılık alamadıklarını zira yasal düzenleme gerektiğini ekledi.
Kredi borçları en az 2 yıl ertelenmeli
“Depremin etkilediği 11 vilayetteki 300 binden fazla esnafın kredi borçları 6 ay ertelendi. Ancak biz diyoruz ki en az 2 yıl ertelensin. Bunun yanında hibe dayanakları yapılsın. Bölgedeki KOBİ işyerlerinin yüzde 30’u hafif hasarlı, yüzde 20’si orta hasarlı, yüzde 50’ye yakını ya büsbütün yıkılmış ya da ağır hasarlı.
Çok canımızı kaybettik, mal da canın yongası. Artık onları ayağa kaldırmamız lazım. Bu noktada Odalar ve Borsalar Birliği’ne de büyük vazife düşüyor. 11 vilayete bakmak zorundayız. Bankacılık bölümü de bölgeye dönük kredi musluklarını açmak durumunda.
Haber
Satılık mesken ilanlarında yeni kriter
Hızlı artan kiralar konut satışlarını da etkiledi. Eski kiracıların ödediği sayı, yeni bedellerin çok altında kalınca kiracılı konut almak dezavantajlı hale geldi. Yatırım için konut alanlar, eskinin bilakis artık ‘kiracısız ev’ arar hale geldi.
Hürriyet’in haberine nazaran; piyasadaki bu talep ilanlara da yansıdı. Kiracısı hazır konut yerine kiracısız denilerek pazarlama yapılmaya başlandı. Düşük kiranın yanında tahliyenin zorluğu nedeniyle yatırımcıların boş konut aradığını belirten bölüm temsilcileri, kiracılı konutlarda de indirim yapıldığını lisana getirdi.
“Yatırımcı kiracılı mesken istemiyor” diyen gayrimenkul danışmanı Yavuz Çınar şunları söyledi: “Eski kiracıların ödediği sayılar yeni kiraya nazaran epeyce düşük, tahliye de sıkıntı. Bu nedenle yatırım için konut alan kiracılı meskene bakmıyor. Boş bir meskenin satışa dönmesi ortalama 2 ay ise, kiracılıda 6 ay oluyor. Meskende kiracı varsa alıcı indirim istiyor, bu yolla ziyanı telafi edeceğini belirtiyor. 7 milyon liralık bir meskende 1 milyon indirimi zorluyorlar.”
Gayrimenkul danışmanı Melih Babataş, “Ev arayanlar için en değerli kriterlerden biri konutun kullanım durumu oldu. Geçmişte mesken kiracılı ise avantaj sayılır ve bu türlü devam edelim denilirdi. Lakin bugün eski kiracıların piyasa şartlarına nazaran düşük bedel ödemesi ve tahliye davalarının uzun yıllar alması tercihleri değiştirdi. Bilhassa kiracısız mesken istenildiği belirtiliyor. Kiracılı konutu soran olmuyor, bir de kira sayısı çok düşükse satışı imkânsız hale geliyor. Kiracıların bir kısmı da durumu suiistimal ediyor. Evvelce kiracı taşınırken 20-30 bin lira taşınma masrafı veriliyordu. Bugün artık ödediği toplam kiradan fazla para talep edenler var. Mesela Cihangir’de bir kiracı konuttan çıkmak için 600 bin lira isteyebiliyor” diye konuştu.
Haber
“Varlık Barışın”da son gün cuma
Kira dahil yıllık gelir vergisi beyanname verme müddeti ile Varlık Barışı uygulamasından yararlanma periyodu 31 Mart Cuma günü sona erecek.
Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir Yönetimi Başkanlığı bilgilerinden yaptığı derlemeye nazaran, gerçek şahıslar tarafından 2022 yılında elde edilen ticari çıkar, zirai yarar, özgür meslek karı, fiyat geliri, gayrimenkul sermaye iradı (kira geliri), menkul sermaye iradı ile başka çıkar ve iratlar (değer artışı çıkarı ve arızi kazançlar) için yıllık gelir vergisi beyannameleri 31 Mart Cuma günü saat 23.59’a kadar verilebilecek.
6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli sarsıntılar nedeniyle zorlayıcı sebep hali ilan edilen yerlerde mükellefler tarafından verilmesi gereken beyannameler, 15 Ağustos’a kadar sunulabilecek ve bu beyannamelere istinaden tahakkuk edecek vergiler 31 Ağustos’a kadar ödenebilecek. Zorlayan sebep hali kapsamında olan mükellefler, bu tarihlerden evvel vergi beyannamelerini vererek ödemede bulunabilecek.
Ticari, zirai ve mesleksel faaliyetinden ötürü gerçek metotta vergilendirilen gelir vergisi mükellefleri, yıllık gelir vergisi beyannamelerini elektronik ortamda gönderecek.
2022 yılında elde edilen gelirlere ait verilecek yıllık gelir vergisi beyannameleri üzerinden tahakkuk eden gelir vergisi, bu yılın mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenecek. Birinci taksitin, damga vergisiyle birlikte 31 Mart’a, ikinci taksitin 31 Temmuz’a kadar ödenmesi gerekiyor.
3 bin 800 liralık sonu aşanlar yıllık beyanname verecek
Mükellefler, vergilerini İnteraktif Vergi Dairesi ve GİB taşınabilir uygulaması üzerinden, mutabakatlı bankaların kredi ve banka kartları yahut banka hesabından, yabancı ülkede faaliyet gösteren bankaların kredi kartları, banka kartları ve başka ödeme prosedürleriyle mutabakatlı bankaların şubelerinden, alternatif ödeme kanallarından (internet bankacılığı, telefon bankacılığı, taşınabilir bankacılık), PTT iş yerlerinden, tüm vergi dairelerinden ödeyebilecek.
Mükelleflerin bir takvim yılı içinde elde ettiği konut kira geliri, 2022 yılı için toplam 9 bin 500 liralık istisna fiyatını aşanlar, tevkifata tabi iş yeri kira gelirlerinin brüt fiyatı 2022 yılı için 70 bin liralık beyanname verme hududunu aşanlar ile mal ve hakların kiralanmasından elde edilen gelirlerden kesinti ve istisna uygulamasına bahis olmayan ve meblağı 2022 yılı için 3 bin 800 liralık hududu aşanlar yıllık beyanname verecek.
İlk taksiti 1 Mart-31 Mayıs devrinde ödenecek
Öte yandan, gerçek ve hukukî şahıslar, yurt dışında ve içinde bulunan kimi varlıkları için 31 Mart’a kadar bildirim yahut beyanda bulunarak Varlık Barışı uygulamasından yararlanabilecek.
Varlık Barışı ile gerçek ve hukukî bireylerin yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul değer ve başka sermaye piyasası araçlarının yurda getirilerek ulusal iktisada kazandırılması ve bu varlıkların gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerince yasal defter kayıtlarına alınması amaçlanıyor.
Bildirilen yahut beyan edilen varlıklara isabet eden meblağlara ait hiçbir suretle vergi incelemesi ve tarhiyatı yapılmayacak.
Ayrıca, 2023 yılı emlak ve etraf paklık vergisinin birinci taksiti 1 Mart-31 Mayıs devrinde ödenecek.